PEDAGOGICZNA
BIBLIOTEKA WOJEWÓDZKA

Zachęcamy do zapoznania się z recenzjami wybranych artykułów z prasy pedagogicznej. Wszystkie czasopisma dostępne są w Czytelni Głównej.

Czytelnicy mogą składać zamówienia na bezpłatne skany artykułów z czasopism, które będą realizowane w miarę możliwości na bieżąco lub w kolejnym dniu roboczym - w zależności od ilości zamówień. Zamówienia wraz z numerem karty czytelnika należy przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Czerwcowy przegląd prasy

Nasze piękne drzewa umierają / Iwona Melosik // Biologia w Szkole. - 2022, nr 3, s. 6-9.

Gdy w upalny, wakacyjny dzień będziemy szukać ochłody w cieniu rozłożystych drzew, warto zatrzymać się na chwilę i poświęcić tym "zielonym parasolom" trochę refleksji. Może w tym pomóc artykuł autorstwa dr hab. Iwony Melosik, zamieszczony w majowo-czerwcowym numerze czasopisma "Biologia w Szkole". Autorka opisuje fascynującą budowę i matematyczną wręcz harmonię konarów, gałązek, wymienia pozytywne aspekty wpływu drzew na na relaks i wyciszenie człowieka. Akcentuje również znaczenie drzew w kulturze i wpływ, jaki wywierały na wyobraźnię artystów. Przypomina niektóre znane motywy drzew w literaturze, malarstwie i przywołuje również artystów wspólczesnych, np. Daniela Poppera, którego imponujące rzeźby w drewnie pokazuję harmonię człowieka i przyrody. Wspomina także o modnym obecnie trendzie w architekturze, który proponuje łączenie obiektów wzniesionych przez człowieka z elementami roślinnymi, żyjącymi w symbiozie z domem czy innym budynkiem.

Osobna część artykułu poświęcona jest szczególnej roli dębów, które są symbolem solidności, wytrzymałości, trwałości, siły wiary i cnoty. W tych kontekstach pojawiają się w wielu mitologiach, kulturach, religiach. Warto wspomnieć, że Europejskim Drzewem Roku 2022 został Dąb Dunin z Puszczy Białowieskiej.

I tu koniec dobrych wiadomości – ostatnia część artykułu przywołuje ustalenia raportu "Stan drzew na świecie", wskazując na ogromne zagrożenia, na jakie narażone są "zielone płuca" naszej planety. Około 30% wszystkich gatunków drzew jest zagrożonych wyginięciem, a 440 gatunków ma mniej niż 50 osobników w środowisku naturalnym. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele i każdy z nas potrafiłby wymienić przynajmniej kilka. I tak jak wszyscy korzystamy z dobrodziejstw, których źródłem są drzewa, tak też każdy może przyczynić się do poprawy ich stanu, liczebności, różnorodności. W jaki sposób? O tym także warto pomyśleć, siedząc letnią porą pod lipą, dębem, klonem...

MŚ

Odkrywamy świat przyrody : projekt „Ziemia - gleba” / Beata Kozłowska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2022, nr 6, s. 43-49.

Lato w przedszkolu to szczególny czas. Część dzieci wyjeżdża na wakacje. Wracając, z radością, a niekiedy i odrobiną przechwałki, opowiada o rodzinnych wojażach.
Jak zorganizować wakacyjny czas w przedszkolu, by wszystkie dzieci, a zwłaszcza te które nigdzie nie wyjadą, mogły odczuć jego urok?

Propozycję może stanowić przedszkolny projekt edukacyjny, przedstawiony w czerwcowym numerze miesięcznika „Wychowanie w Przedszkolu”. Autorka - nauczycielka przedszkola z długoletnim doświadczeniem pedagogicznym - podsuwa atrakcyjny pomysł, który możemy wykorzystać w wakacyjnym czasie.
Letnia aura sprzyja przebywaniu na łonie natury, odkrywaniu tajników świata przyrody, zauważeniu tego, co zwykle może umknąć naszej uwadze. Tematem opisanego projektu jest gleba. Warto się jej przyjrzeć naprawdę z bliska. Realizacja projektowych zadań rozbudza ciekawość dzieci, umożliwia przeprowadzanie interesujących doświadczeń i obserwacji, uczy współdziałania w grupie. Wycieczki, kontakt z przyrodą, działania badawcze, aktywność ruchowa, twórczość plastyczna - to tylko niektóre elementy „projektowej układanki”, które oprócz niezaprzeczalnych walorów edukacyjnych posiadają, jakże ważną, wartość rekreacyjną.

Zapraszam serdecznie do eksploracji ziemi! - zachęca autorka - Przydadzą się lupy i mikroskopy […]. Będzie aktywnie i ciekawie, a wszystko z domieszką ziemi, piasku i gliny.

BM

Uczeń z dysleksją w ławce szkolnej / Elżbieta Szala // Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie. - 2022, nr 3, s. 24-28.

W czerwcowym przeglądzie prasy proponuję lekturę czasopisma „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie”. Najnowszy numer jest poświęcony pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych na lekcjach historii i wiedzy o społeczeństwie. Coraz częściej nauczyciele pracują z uczniami wykazującymi trudności w realizacji standardów wymagań programowych. Są to uczniowie uzdolnieni, jak i borykający się z różnymi zaburzeniami rozwojowymi, przewlekle chorzy, wymagający adaptacji w nowym środowisku. Obecnie jesteśmy świadkami wojny na Ukrainie, do Polski przybyło ponad 2 miliny uchodźców, w tym dzieci w wieku szkolnym. Ze względu na ogromną traumę wymagają one szczególnej troski i pomocy. Znaczna grupa uczniów to dzieci z dysleksją i innymi zaburzeniami poznawczymi. Dlatego proponuję Państwu artykuł poświęcony dobrym praktykom związanym z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Autorka Elżbieta Sala wyjaśnia czym jest dysleksja rozwojowa, oraz omawia specyficzne trudności takie jak:

• dysortografia
• dysgrafia
• dysleksja

Powyższe symptomy przekładają się na funkcjonowanie ucznia na poszczególnych przedmiotach. Dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza specjalistyczna i wsparcie ucznia w jego rozwoju. Na wniosek rodziców w poradni psychologiczno-pedagogicznej przeprowadzane są badania. Opinia może być przekazana szkole tylko za zgodą rodzica lub pełnoletniego ucznia. Następnym krokiem jest udzielenie wsparcia w postaci zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz dostosowanie metod i form pracy do możliwości ucznia.

Powszechnie obowiązuje stwierdzenie, że prawa uczniów z dysleksją to nie przywileje ani zwolnienie od pracy, lecz stworzenie dziecku właściwych warunków do uczenia się i pracy nad swoim problemem.

W artykule znajdują się praktyczne wskazówki do pracy z uczniem dyslektycznym, są to m.in. :

• unikanie głośnego czytania przy klasie;
• sprawdzanie wiadomości w formie ustnej;
• bazowanie na metodach wykorzystujących wszystkie zmysły;
• dzielenie materiału na mniejsze partie;
• unikanie wyrywania ucznia do odpowiedzi.

Autorka tekstu proponuje zastosowanie programów komputerowych, portali edukacyjnych i prezentacji multimedialnych, które ułatwią edukację uczniom z dysleksją. Programy służące osobie z dysleksją powinny mieć:

• opcję pełnego wsparcia mową (syntezator mowy);
• możliwość zróżnicowania poziomów trudności;
• łatwość obsługi;
• możliwość powtórzenia tekstu i jego poprawy;
• jasno sformułowane instrukcje,
• bogatą infografikę.

Dysleksja to problem na całe życie, im wcześniej zostanie rozpoznany u dziecka, tym szybciej i skuteczniej będzie udzielona specjalistyczna pomoc. Zindywidualizowanie pracy oraz dostosowanie wymagań do potrzeb i możliwości ucznia jest wyzwaniem dla nauczyciela oraz sposobem na skuteczną pomoc.

Zapraszam Czytelników do lektury czasopisma i zainspirowania się ciekawymi propozycjami metod pracy oraz wskazówkami na temat oceniania uczniów z dysleksją.

MSz

Wskazówki do pracy z uczniami zmagającymi się z różnymi alergiami / Ewa Brzozowska-Wicherek // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne.- 2022, nr 3, s. 5-8.

Zbliżają się wakacje, wiele uczennic i uczniów skorzysta niebawem ze zorganizowanej formy wypoczynku w postaci kolonii. Nad atrakcyjnością i bezpieczeństwem turnusów kolonijnych będą czuwać wykwalifikowani wychowawcy. Warto, aby zapoznali się oni z artykułem skierowanym co prawda do nauczycieli wychowania fizycznego, lecz problem tam opisany na pewno będzie też ich problemem.

Niemal 40% Polaków cierpi na alergie. Narastająca częstość alergii w szczególności dotyczy dzieci, które w największym stopniu odczuwają jej objawy.
Autorka definiuje i opisuje zjawisko alergii, występujące objawy i zagrożenia.

Artykuł wskazuje jednak zarazem, że przy konieczności jej leczenia i modyfikacji stylu życia, nie należy rezygnować z ćwiczeń fizycznych, ani z uprawiania sportu. Szczególnie dotyczy to dzieci będących w okresie stałego rozwoju fizycznego. Unikanie lekcji wychowania fizycznego zaburzyć może prawidłowy rozwój psychomotoryczny, a także napiętnować dziecko w oczach rówieśników.

Znajdziemy tu zestaw wskazówek i porad jak bezpiecznie, bez nadmiernego ryzyka włączać dzieci z alergią w uprawianie sportu, na co uważać, czemu zapobiegać. Jak im pomóc i jak nie zaszkodzić.

Wakacje i kolonie to wszak czas grupowej aktywności, zabaw, współzawodnictwa, sportu, więc taka wiedza dla wychowawców i opiekunów będzie „jak znalazł”.

Warto przeczytać, a przede wszystkim warto ustalić czy są alergicy w naszej grupie, bo po lekturze będziemy wiedzieć jak o nich zadbać.

JA

Zazdrosne kuzynki Notre Dame, czyli o katedrach z Pikardii / Szymon Łucyk // Mówią Wieki.- 2022, nr 6, s. 65-67.

Szanowni Czytelnicy, na zbliżający się urlopowy, letni czas proponuję historyczną wędrówkę do katedry Notre Dame i innych gotyckich świątyń Francji. Katedra Notre Dame nie podniosła się jeszcze z popiołów po pożarze w 2019 roku, ale można ją zwiedzać wirtualnie na paryskiej wystawie multimedialnej w College des Bernardins. Donosi o tym autor artykułu zamieszczonego w czerwcowym wydaniu „Mówią Wieki”. Obok zamieszczam link do fragmentu paryskiej ekspozycji. Jeśli jednak ktoś nie może pojechać do Paryża, to z pewnością znajdzie coś dla siebie w lekturze, którą Państwu proponuję. Tekst autorstwa Szymona Łucyka z pewnością zainteresuje miłośników architektury i strzelistych gotyckich świątyń takich, jak: katedra w Amiens i w Beauvais. Te „zazdrosne kuzynki” Notre Dame są świadectwami katedralnego „boomu”, który ogarnął Francję w XII wieku. Największą katedrą w Pikardii jest świątynia w Amiens, przewyższa bowiem dwukrotnie powierzchnię paryskiej Notre Dame!
Polecam jednak uwadze interesujący opis katedry św. Piotra w Beauvais, którą autor tekstu dostrzega ze swego okna. Budowę tego „pechowego drapacza chmur” rozpoczęto w 1225 roku. Inicjator budowy chciał wznieść świątynię, która miała przyćmić inne osiągnięcia tego typu, w tym paryską Notre Dame. Jednak te ambicje mogły przyczynić się do katastrofy budowlanej w 1284 roku. Zawaliło się wtedy sklepienie świątyni, ale nie był to koniec nieszczęść...
Nieukończona i pechowa budowla jest intrygująca ze względu na wyjątkowe elementy wystroju. Jednym z nich jest zachowane pod drewnianym poszyciem dachu wielkie, tajemnicze koło, które w czasach średniowiecznych pełniło funkcję dźwigu! Służyło budowniczym do wciągania na górę, na linie ciężkich kamieni używanych do budowy konstrukcji.
Po więcej sekretów na temat pikardyjskiej katedry oraz paryskiej Notre Dame odsyłam do lektury czasopisma. Z pewnością będzie to wspaniała inspiracja do podróży szlakiem francuskich zabytków, które kryją w sobie wiele tajemnic! Życzę miłej lektury a może i... wspaniałej podróży.

MSz