PEDAGOGICZNA
BIBLIOTEKA WOJEWÓDZKA

Zachęcamy do zapoznania się z recenzjami wybranych artykułów z prasy pedagogicznej. Wszystkie czasopisma dostępne są w Czytelni Głównej.

Czytelnicy mogą składać zamówienia na bezpłatne skany artykułów z czasopism, które będą realizowane w miarę możliwości na bieżąco lub w kolejnym dniu roboczym - w zależności od ilości zamówień. Zamówienia wraz z numerem karty czytelnika należy przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Marcowy przegląd prasy

Moja skrzynia z narzędziami, czyli o narzędziach TIK w metodyce uczenia języka polskiego / Iwona Gralec // Język Polski w Szkole Podstawowej : zeszyty kieleckie. - 2020/2021, nr 2, s. [141]-145.

Nauczyciele czasu pandemii - jak mało która grupa zawodowa - zostałi "rzuceni na głęboką wodę" pracy zdalnej. Niektórzy radzili sobie w tej sferze dosyć dobrze już od dłuższego czasu, ale dla pewnej części pedagogów było to nieoczekiwane wyzwanie i często odbywało się chaotycznie i pośpiesznie. Publikacje na ten temat ukazywały się wprawdzie już od dawna (Nowe media w edukacji, Wirtualna i rozszerzona rzeczywistość), ale widocznie nie wszędzie udało się je wdrożyć do szkolnej praktyki...

Na takie okoliczności dobrze jest mieć pod ręką swój kuferek z wypróbowanymi pomocami dydaktycznymi i nimi właśnie dzieli się autorka polecanego artykułu – nauczycielka języka polskiego z 25-letnim stażem pracy, doradca metodyczny w Świętokrzyskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach, pasjonatka m.in. nowych technologii w edukacji i terapii, autorka programów i szkoleń z tej dziedziny. Spośród stosowanych przez siebie narzędzi wybrała pięć najlepszych i ich omówieniu poświęcony jest artykuł.

Są to:

1. Genially
2. Trello
3. Nearpod
4. Biteable
5. Pobble 365

W każdym przypadku zamieszczono kod QR prowadzący do strony internetowej danej platformy oraz krótką charakterystykę możliwości, jakie dają prezentowane aplikacje – ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania ich w nauczaniu języka polskiego.

Zainteresowanych szczegółami zachęcam do lektury artykułu i wypróbowania metod i środków, jakie oferuje współczesna technologia we własnej pracy dydaktycznej. Może niektóre z nich są już znane, pewnie jest jeszcze wiele innych, z których korzystają nauczyciele, ale zawsze warto dorzucić coś do swojego kuferka – by ciekawie i skutecznie nauczać.

MŚ

Muzyka i jej wpływ na życie i rozwój człowieka / Janusz Rusaczyk // Wychowanie Muzyczne. - 2021, nr 1, s. 25-31.

Drodzy Czytelnicy, nadchodzi wiosna, za oknem coraz więcej słońca, przyroda stopniowo budzi się do życia, a wokoło słychać delikatny śpiew ptaków. Otacza nas muzyka, wystarczy tylko zatrzymać się i usłyszeć. Jaką rolę w życiu człowieka odgrywa muzyka? Czy tylko łagodzi obyczaje? Warto się nad tym zastanowić, by odkryć na nowo jej znaczenie dla naszego zdrowia i życia.

W tym miesiącu zachęcam do sięgnięcia po artykuł znajdujący się w kwartalniku „Wychowanie Muzyczne”. Autor tekstu – Janusz Rusaczyk – w interesujący sposób opisuje znaczenie muzyki i jej wpływ na życie. W tekście przedstawiony jest aspekt filozoficzny i medyczny, oraz wielowymiarowy wpływ muzyki na rozwój człowieka w popkulturze.

Już w starożytności dostrzeżono pozytywne skutki właściwości muzyki, która przyczynia się do kształtowania osobowości człowieka. Arystoteles przypisywał jej funkcję katartyczną, twierdząc, że muzykę można stosować w terapii zaburzeń psychicznych i leczeniu chorób. Pisał, że: „muzyka służy do wypełniania czasu odpoczynku, dla odprężenia i wytchnienia od pracy”. Natomiast Platon uważał, że sztuka może wychowywać młodego człowieka, ucząc go „różnych postaci rozwagi i męstwa, i szlachetności i wielkości duszy”.

Autor przypomina poglądy Jana Amosa Komeńskiego – XVI wiecznego pedagoga i filozofa, który popularyzował poglądy, iż słuchanie muzyki i uczenie dzieci śpiewania piosenek, wpływa na kształtowanie usposobienia młodego pokolenia.

Wiele filozoficznych poglądów na temat muzyki zyskało potwierdzenie w czasach współczesnych. Przykładem są takie dziedziny wiedzy jak: muzykologia, muzykoterapia czy psychologia muzyki. Wrażliwość muzyczna kształtuje się już w okresie prenatalnym dziecka, dlatego warto słuchać muzyki w każdym czasie i w każdej formie. Nauka gry na instrumentach muzycznych, słuchanie muzyki i kształtowanie wrażliwości na nią już od najmłodszych lat, rozwija procesy poznawcze dziecka, stymuluje pamięć, pobudza wyobraźnie, uczy i wychowuje.

Z artykułu zamieszczonego w czasopiśmie „Wychowanie Muzyczne”, można zaczerpnąć wiele cennych informacji o znaczeniu różnych rodzajów i gatunków muzyki oraz edukacji muzycznej dzieci i młodzieży.

Zachęcam do relaksu i duchowego rozwoju poprzez lekturę artykułu przy dźwiękach wiosennej muzyki! 😊

MSz

Podstawy komunikacji wychowawczej / Marek Dziewiecki // Wychowawca. - 2021, nr 3, s. 22-25.

Jak „dogadać się” z uczniem, klasą, „trudnym” wychowankiem?
Na ten temat napisano już całe „tomy”, a problem jak był, tak jest i ...będzie!
Być może przyczyna jest prosta – zmienia się świat, codzienna rzeczywistość, dzieci i młodzież, ich rodziny, wymagania edukacyjne, decyzje oświatowe. Wyliczać można długo, ale zaraz przychodzi na myśl „ogniwo” najważniejsze – nauczyciel! To od niego zależy „wszystko”. A właściwie od relacji nauczyciel-uczeń. Autor artykułu – ksiądz, nauczyciel akademicki, autor wielu książek z dziedziny pedagogiki, komunikacji międzyludzkiej, profilaktyki i terapii uzależnień – też nie podaje gotowej „recepty” JAK wychowywać. Padają jednak stwierdzenia, które zapadają w pamięć:

dobrym wychowawcą jest ten, kto odnosi sukcesy w wychowaniu samego siebie

dzieci i młodzież są skłonni słuchać jedynie tych, którzy okazują im miłość

Pisząc o typowych błędach w komunikacji wychowawczej wskazuje:

niektórzy wychowawcy proponują dzieciom i młodzieży rozmowy na tematy banalne, nieaktualne lub mające marginalne znaczenie w procesie wychowania

inni używają takiego języka, którego wychowankowie nie rozumieją, czy który kojarzy im się z moralizowaniem, straszeniem, ograniczaniem wolności

jeszcze inni używają nietrafnych argumentów, czyli takich, które może przekonują ich samych, lecz które nie trafiają do wychowanków, gdyż nie uwzględniają ich mentalności i sposobów przeżywania siebie oraz otaczającej nas rzeczywistości.

Przyznać trzeba, że „trudna jest ta mowa” do pedagogów!
Ale gdy przeczytamy cały artykuł, zrozumiemy jedno – napisany został z myślą, aby wesprzeć nauczycieli w ich trudnej, odpowiedzialnej i ...pięknej pracy! Naprawdę!

MG

Przejście z trybu on-line w off-line / Maciej Frasunkiewicz // Dyrektor Szkoły. - 2021, nr 3, s. 44-47.

Z trybu „on” na „off’. Ciągle to powtarzamy już od ponad roku! Ciągle też zastanawiamy się, kiedy to się skończy...
Miejmy nadzieję, że taki czas nadejdzie!
Czy będziemy jednak na to przygotowani? Czy wyciągniemy wnioski z obecnej sytuacji i podejmiemy działania, które pozwolą uczniom wrócić do normalnego życia i funkcjonowania wśród ludzi?
Autor artykułu – psycholog społeczny – podkreśla, że rok izolacji społecznej bezdyskusyjnie wpłynął na zaburzenie rozwoju psychospołecznego dzieci i młodzieży!
A to znów wyzwanie dla wychowawców, pedagogów i psychologów.
I tu rada dla dyrektorów i nauczycieli:

Więcej uwagi poświęcajcie relacjom i kompetencjom społecznym niż nadrabianiu braków w realizacji podstawy programowej.

Tak, taka „propozycja’ może być trudna, bo termin - choćby „poważnych” - egzaminów tuż tuż...
Należy jednak zastanowić już teraz, co zrobić, aby powrót do szkół odbył się bez kolejnego – zbędnego – stresu. Może sami uczniowie, zwłaszcza ci starsi, „podsuną” jakieś rozwiązania? A może rodzice?
Nauczanie zdalne uświadomiło bowiem, że tylko od ścisłej współpracy, odpowiedzialności i zaangażowania wszystkich - nauczycieli, uczniów i rodziców będą zależały rezultaty.
Konieczność zmiany „z dnia na dzień” to także nabycie umiejętności, kompetencji i wiedzy, które są naszym sukcesem!
Warto przeczytać ten artykuł i zastanowić się, co zmienić, jak wykorzystać „lekcję życia” z czasu pandemii, aby przejście – w co wierzymy – z trybu off-line na on-line zmodernizowało system nauczania i uczenia się. Nabyte umiejętności, szczególnie te z zakresu korzystania z nowoczesnych rozwiązań technologicznych mogą przyczynić się do szeregu usprawnień organizacyjnych (zebrania, konsultacje, rady) i wdrożenia w proces edukacyjny, aby uczyć młodych ludzi nabywania kompetencji cyfrowych.

Zapamiętajmy:

Nie jesteśmy w stanie naprawić całego świata, jednak możemy na swoim skrawku rzeczywistości odnieść małe zwycięstwo i doświadczenia minionego roku przekuć w rozwiązania owocujące lepszą przyszłością dla nas i naszych uczniów.

P. S. Co będzie sukcesem a co porażką „czasu pandemii’ – nie wiadomo, jedno jest jednak bezwarunkowo pewne – pomoc i życzliwość drugiego człowieka to najważniejsza „platforma codziennego życia”. Rozwijajmy więc u dzieci i młodzieży (oraz u siebie!) empatię!

MG

Różne problemy z dokumentacją / Danuta Majkusiak // Biblioteka w Szkole. - 2021, nr 3, s. 8-11.

Nauczyciel-bibliotekarz w bibliotece szkolnej, oprócz udostępniania książek i działań kulturalno-edukacyjnych (w tym zastępstw), dbać również musi o prawidłową dokumentację gromadzonych zbiorów.

Autorka analizuje przypadki powstających niezgodności wartości wprowadzanych do ksiąg inwentarzowych i bibliotecznego programu komputerowego z wartością widniejącą na fakturze. Przyczyną tego bywają czasem błędy, czasem sposób naliczania rabatu, a czasem nawet różnice w sposobie zaokrąglania kwot przez różne programy. Wskazuje praktyczne sposoby rozwiązania tych błędów. Ostrzega, by nauczyciel-bibliotekarz nie wyprowadzał numeracji faktur z czasów przed przejęciem danej biblioteki, a także nie nanosił zmian w dokumentach dotyczących poprzednich lat.

Osobną kategorią są błędy powstające w związku z gromadzonymi podręcznikami – nadwyżki, niedobory, postępowanie z egzemplarzami darmowymi dla nauczycieli. I tutaj autorka opisuje praktyczne rozwiązania, wskazując jak błędów uniknąć, a gdy już nastąpią, w jaki sposób poprawiać je w dokumentacji.

Oprócz finalnego apelu do dyrektorów szkół o komputeryzację bibliotek, warto na koniec przytoczyć tekst wstawiony przez autorkę w grubą ramkę:

Radzę nie słuchać bezkrytycznie wszystkich porad czy żądań, które często wynikają z braku wiedzy lub z wygody. Księgowość nie jest przełożonym nauczyciela bibliotekarza – jest nim dyrekcja szkoły. Nie może niczego żądać. Może oczekiwać rozmowy i wspólnego ustalenia odpowiedniej ścieżki postępowania

Do sztambucha nauczyciela-bibliotekarza szkolnego polecam.

JA