PEDAGOGICZNA
BIBLIOTEKA WOJEWÓDZKA

Zachęcamy do zapoznania się z recenzjami wybranych artykułów z prasy pedagogicznej. Wszystkie czasopisma dostępne są w Czytelni Głównej.

Czytelnicy mogą składać zamówienia na bezpłatne skany artykułów z czasopism, które będą realizowane w miarę możliwości na bieżąco lub w kolejnym dniu roboczym - w zależności od ilości zamówień. Zamówienia wraz z numerem karty czytelnika należy przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Wrześniowy przegląd prasy

Adaptacja z muzyką w tle / Katarzyna Forecka-Waśko // Wychowanie w Przedszkolu. - 2020, nr 7, s. 8-11

We wrześniowej rubryce „Temat numeru” czasopisma „Wychowanie w Przedszkolu” znajdziemy ciekawy artykuł Katarzyny Foreckiej-Waśko, który zwraca uwagę na rolę muzyki w adaptacji dzieci do spotkania z przedszkolem, zarówno gdy są to przedszkolaki z najmłodszej grupy, jak i dzieci, które po okresie wakacji (lub przerwy spowodowanej epidemią) wracają do codziennego przedszkolnego rytmu.

Autorka wymienia wiele funkcji i zalet muzyki, które mogą ułatwić pracę nauczycielowi przedszkola, a wychowankom – włączenie się w życie grupy. Muzyka ułatwia realizację zabaw o charakterze integracyjnym, pomaga w zaspokojeniu naturalnej potrzeby ruchu i ekspresji dzieci, sprzyja nawiązywaniu relacji w grupie i wspomaga socjalizację dzieci. Zajęcia z wykorzystaniem muzyki mają też niewątpliwą funkcję edukacyjną, bo teksty piosenek mogą zawierać elementy wiedzy, którą „przy okazji” można dzieciom przekazać. Wspólne muzykowanie (głównie śpiew) pełni także ważną rolę w łagodzeniu stresu, ponieważ uspokaja, reguluje oddech, daje doznanie przynależności do grupy oraz wzmacnia poczucie własnej wartości u dziecka („Potrafię zaśpiewać razem ze wszystkimi!”). Na początek autorka proponuje odwołanie się do piosenek znanych z pewnością każdemu dziecku, a później – wprowadzanie nowych utworów, łączenie ich z aktywnością fizyczną, a w kolejnym etapie także ze wspólnym graniem na najprostszych instrumentach.

Autorka przywołuje kilka publikacji, które były dla niej źródłem inspiracji i zbiorem materiałów do pracy, m. in. „W co się bawić z dziećmi? : piosenki i zabawy wspomagające rozwój dziecka” w opracowaniu Marty Bogdanowicz, czy „Przedszkolaki bawią się i śpiewają” Józefy Lenartowskiej.

Warto sięgnąć do artykułu Katarzyny Foreckiej-Waśko i skorzystać z jej propozycji, aby początek roku przedszkolnego uczynić bardziej radosnym, a dzieciom, które po raz pierwszy przekraczają próg placówki oświatowej ułatwić adaptację do nowej sytuacji.

MŚ

Jak pracować z dzieckiem zdolnym? / Justyna Kapuścińska-Kozakiewicz // Biologia w Szkole.- 2020, nr 5, s. 26-30

Wrześniowy czas kojarzy się nam z jesienią i początkiem nowego roku szkolnego. To trudny okres dla nauczycieli i uczniów. Rozpoczynający się rok szkolny przynosi wiele zmian i stawia nowe wymagania. Nie zmieniają się jednak zadania szkoły, która ma uczyć i wychowywać. Jak rozpoznać zdolnego ucznia? Jak postępować z dzieckiem zdolnym i dobrać odpowiednie metody pracy? O tym przeczytamy we wrześniowym numerze czasopisma „Biologia w Szkole”. Justyna Kapuścińska-Kozakiewicz terapeutka integracji sensorycznej, nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, w interesujący sposób przedstawia metody pracy z dzieckiem zdolnym. Autorka pisze o sposobach diagnozowania ucznia, tak by odróżnić talenty od uzdolnień i zastosować odpowiednie formy pracy. Chodzi tu o dostarczenie odpowiednich bodźców i wspieranie kreatywności dzieci w procesie dydaktyczno-wychowawczym, pamiętając o preferencjach sensorycznych uczniów.

Czytając artykuł, warto zwrócić uwagę na przykładowe metody nauczania: od problemowych po aktywizujące. W tekście znajdziemy inspiracje do stosowania zróżnicowanych form pracy: projekty edukacyjne, mapa myśli, metoda Flipped Classroom. Autorka podkreśla, że bycie uczniem zdolnym nie jest łatwe i pociąga za sobą wiele negatywnych konsekwencji dotyczących funkcjonowania w życiu społecznym. Dlatego każdy nauczyciel powinien być osobą, która swoją postawą i zachowaniem przyczyni się do łagodzenia tego typu zaburzeń. Jednocześnie - jak podkreśla autorka - wszystkie czynności pedagogiczne, wychowawcze i dydaktyczne powinny być atrakcyjne i oparte na wzajemnej życzliwości i zrozumieniu.

Zatem polecam przeczytanie artykułu, który na początku nowego roku szkolnego, pełnego wyzwań dla nauczycieli i uczniów, będzie inspiracją do działania i efektywnego nauczania!

MSz

Literatura na ekranie czyli jak zainteresować młodzież lekturami szkolnymi / Agata Arkabus // Poradnik Bibliotekarza.- 2020, nr 9, s. 11-15

„Znowu te lektury…” - ileż to razy w nowym roku szkolnym nauczyciele języka polskiego usłyszą od swoich uczniów te westchnienia. Określenie „lektury” kojarzy się jednoznacznie - oznacza książki, które powinny być obowiązkowo przeczytane i omówione na lekcjach. W raporcie o czytelnictwie dzieci i młodzieży Zofia Zasacka podaje, iż 76% gimnazjalistów przeczytało jedną (!) lekturę w klasie III. Jaka jest tego przyczyna? Czy można zainteresować młodzież lekturami szkolnymi? Pytania te padają wśród wielu nauczycieli. Okazuje się, że jest to możliwe. Zatem jak to zrobić?
Z pomocą przychodzi wrześniowy numer „Poradnika Bibliotekarza”, w którym polecam artykuł poświęcony lekturom szkolnym. Wynika z niego, że młodzież lubi czytać! Potwierdzają to badania i obserwacje nauczycieli, przytoczone przez autorkę tekstu – doktor Agatę Arkabus.

Czytanie powinno sprawiać przyjemność, ale żeby tak było, trzeba czytać ze zrozumieniem i chęcią - inaczej jest to trudnym i nudnym obowiązkiem.

Autorka zachęca, by iść z duchem czasu i poleca biblioteki cyfrowe takie, jak: Wolne Lektury, Polona, Academica. W bibliotekach internetowych tekst linearny uzupełnia tzw. hipertekst, ułatwiający odbiór treści uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dzięki temu lektura interakcyjna jest bardziej atrakcyjna w odbiorze i rozwija zdolności wyszukiwawcze oraz ciekawość poznawczą.

Technologie informacyjno-komunikacyjne mogą zainspirować do czytania klasycznych dzieł literackich w formie drukowanej. Warto jednak pamiętać, że współczesna młodzież nazywana „cyfrowym pokoleniem” potrzebuje dobrych wzorców przede wszystkim w realnym świecie. To trudne zadanie dla rodziców, nauczycieli, wychowawców.
Zachęcam do lektury artykułu, który z pewnością zainspiruje do działania i promowania klasycznej literatury z tzw. „wyższej półki”.

MSz

Tajemnice samolotów / Dariusz Kulik // Wiedza i Życie. - 2020, nr 9, s. 20-24

Suche formułki i wzory nie wzbudzają wśród większości uczniów entuzjazmu. Co innego gdy zaprezentowane lub zaobserwowane zjawiska uruchomią chęć zrozumienia przyczyn i zasad ich zachodzenia. Proponowany artykuł może być do tego świetnym pretekstem. Podróże lotnicze są zjawiskiem dziś powszechnym, zaś dla pasażerów (w tym uczniów) nadal ekscytującym, a i przerażającym w niektórych przypadkach.

Autor, kapitan-pilot opisuje na praktycznych przykładach zastosowanie praw fizyki umożliwiające start, lot i lądowanie samolotu. Przedstawia elementy usterzenia pozwalające na zmianę siły nośnej, kierunku i prędkości lotu. Przybliża też i objaśnia powstawanie zjawiska turbulencji mającego wpływ na komfort, a czasem też bezpieczeństwo podróży. Wcześniejsza lektura może stanowić świetne wprowadzenie do lekcji fizyki poświęconej mechanice, aerodynamice a także dotyczącej zjawisk meteorologicznych.

Zaciekawionym (także nauczycielom) polecić można całą książkę tego autora, zatytułowaną „Turbulencja”, a także jego kanał na YouTube o nazwie (kto by pomyślał?) „Turbulencja”: www.youtube.com/channel/UCqkZPeA4gaWSG7ttc6P2-xA

JA

Życie jest zmianą – jak nie poddać się kryzysowi adaptacyjnemu w czasie epidemii / Agnieszka Wentrych // Bliżej Przedszkola. - 2020, nr 9, s. 32-34

„Czy dzieci czują napięcie emocjonalne związane ze stanem epidemii?” Na tak postawione pytanie odpowiedź jest jedna – oczywiście, że tak. Jeśli nawet nie w pełni uświadamiają sobie zagrożenie, to odczuwają napięcie rodziców, opiekunów, innych ludzi. Same też doświadczają utrudnień w kontaktach z rówieśnikami, niektóre nie chodzą nadal do przedszkola czy nawet na place zabaw. Wszyscy musimy przystosować się do innej codzienności, pełnej ograniczeń i restrykcji. Adaptacja do nowych warunków wiąże się z kryzysem adaptacyjnym. A ten z kolei z trudnymi emocjami – złością, buntem, gniewem, smutkiem, zwątpieniem, rezygnacją, niepokojem, lękiem przed zakażeniem, poczuciem zagrożenia życia. Długotrwały stres to przeciążenie dla całego organizmu. Jak zatem się bronić, jakie czynniki wspomagają proces adaptacji do zmiany życiowej, niemożliwej do uniknięcia? Zapamiętajmy: adaptacja wymaga czasu, to proces przechodzenia przez etapy, uwarunkowana jest czynnikami temperamentalnymi, powinna być poprzedzona przygotowaniem do zmiany, trzeba starać się, aby inne warunki i czynniki życiowe – w miarę możliwości – pozostawały bez zmian, zależy też od tego jakie subiektywne znaczenie jej nadamy. Wreszcie - zachowując mimo wszystko pozytywne nastawienie i udzielając sobie pomocy, możemy przyspieszyć proces adaptacji lub choćby uczynić go bardziej znośnym.
To wszystko odnosi się oczywiście także i do dzieci.

Im lepiej zatroszczymy się o nasz własny komfort psychofizyczny, tym łatwiej będzie nam wspierać dzieci w procesie adaptacji.

Rodzice, wychowawcy, nauczyciele, opiekunowie, znajdą w artykule Agnieszki Wentrych – psychologa diagnosty i terapeuty – wskazówki, porady, sugestie i „podpowiedzi” jak pomóc najmłodszym.
A pytania mogą pojawić się z dnia na dzień - co zrobić, kiedy przedszkolak nagle musi zostać w domu, w jaki sposób tłumaczyć tę niespodziewaną zmianę, co czynić, aby umacniać dziecięce poczucie bezpieczeństwa?

Polecam! „Skoro nam jest trudno, dzieciom również może być trudno”.

MG