Kobieta na wsi polskiej w XVI-XVIII wieku / Maria Bogucka // Mówią Wieki. - 2021, nr 1, s. 7-11.
W zimowe wieczory nie ma nic przyjemniejszego niż dobra lektura. Polecam tematykę historyczną i bogaty wybór artykułów znajdujących się w czasopiśmie „Mówią Wieki”. Zainteresowani dziejami kobiet w XVI-XVIII wieku, przeczytają ciekawy artykuł autorstwa profesor Marii Boguckiej. Życie i rola niewiast w nowożytnej Europie i Polsce stały się przedmiotem sporów między prawnikami, teologami i filozofami. Kobietom bardzo często odmawiano rozumu a nawet duszy! Jednak czy rzeczywiście kobieta to puch marny?
Z artykułu wynika, że małżeństwo i rodzina to powinność każdej niewiasty. Miała ona być „strażniczką domowego ogniska”, ale jednocześnie dobrą i mężną kobietą. Przykład losów Halszki z Ostroga czy Teofili Radziwiłłówny, przybliża rolę niewiast żyjących na wsi, jak i w kręgach szlacheckich w XVII stuleciu. Jak rozwijałoby się życie kulturalne i polityczne bez wykształconych i zaradnych Polek? Jaka była ich pozycja w porównaniu z kobietami z Europy? Ciekawostki na temat staropolskiej kultury, miłości małżeńskiej i zwyczajów życia codziennego, będą z pewnością atrakcyjnym urozmaiceniem nie tylko dla miłośników historii. Odsyłam do styczniowego wydania „Mówią Wieki”!
MSz
O pięknie ukrytym w płatkach śniegu / Anna-Maria Tryba // Chemia w Szkole. – 2020, nr 6, s. 14-18.
Wprawdzie za oknem wiatr halny właśnie roztapia ostatnie białe plamy na trawnikach, ale nie musi nam to wcale przeszkadzać w pochyleniu się nad cudem natury, jakim jest każdy płatek śniegu. W najnowszym numerze „Chemii w Szkole” znajdziemy bardzo ciekawy artykuł na ten temat, napisany – nie bójmy się – w przystępny sposób i nie z perspektywy chemika, chociaż kilka specjalistycznych pojęć tam znajdziemy, np. „cząsteczka wody w heksagonalnym układzie krystalograficznym” (tak, to właśnie definicja płatka śniegu!).
Pierwsza część poświęcona jest historii zainteresowań ludzi nauki i badań nad tym jakże ulotnym obiektem. Dowiemy się więc, że pierwszy „portret” płatka śniegu znalazł się w dziele opublikowanym w 1555 r. przez szwedzkiego arcybiskupa Olausa Magnusa, a wśród uczonych, którzy na przestrzeni wieków zajmowali się tym tematem można znaleźć takie osoby, jak Johannes Kepler czy Rene Descartes.
W drugiej części autorka omawia przełomowe znaczenie wynalezienia techniki fotograficznej dla rozwoju badań nad śniegiem, co w oczywisty i dostępny już dla każdego sposób ukazało bogactwo jego form i urzekające piękno każdego z milionów, miliardów….. cudów natury.
Na koniec zamieszczono garść informacji o właściwościach płatków śniegu, o sztucznym śniegu oraz kilka ciekawostek, z których najbardziej niesłychaną jest informacja o największym udokumentowanym płatku śniegu: miał on średnicę 38 cm! – szczegóły w artykule.
Zainteresowanych odsyłam do tekstu, w którym znaleźć można jeszcze wiele ciekawych informacji oraz obejrzeć jedne z pierwszych zdjęć płatków śniegu wykonanych przez Wilsona A. Bentleya w latach 1880 i 1902.
Może tej zimy będzie jeszcze okazja obejrzeć je w naturze....?
MŚ
Słońce na wodzie / Andrzej Hołdys // Wiedza i Życie. - 2021, nr 1, s. 36-40.
Miłośnicy nowinek ze świata nauki i techniki z pewnością znajdą coś dla siebie w styczniowym numerze „Wiedzy i Życia”. Polecam artykuł pt. „Słońce i życie” o pozyskiwaniu energii słonecznej. Panele fotowoltaiczne stają się popularne, są to wytwórnie słonecznego prądu, których na świecie jest coraz więcej. Zapotrzebowanie na energię rośnie, dlatego także pływające elektrownie zakładane na sztucznych zbiornikach wodnych stają się częstym zjawiskiem.
Autor artykułu opisuje te spektakularne przedsięwzięcia i jakże ekologiczne rozwiązania, które są ratunkiem dla Ziemi. Pierwsze tego typu inicjatywy zostały podjęte w Japonii. Początkowo były to skromne elektrownie o mocy kilkudziesięciu watów. Z czasem takich instalacji przybywało w Japonii, Chinach, Korei Południowej, gdzie gęstość zaludnienia jest coraz większa.
Oceany Słońca – bo tak nazywane są elektrownie – rozwinęły się nie tylko w Azji. Warto przeczytać artykuł, by dowiedzieć się, w jaki sposób powstają elektrownie słoneczne w państwach europejskich, choćby takich, jak Holandia czy Norwegia. Czy tego typu rozwiązania są możliwe w Polsce? Warto o tym przeczytać i zastanowić się jak my możemy na co dzień ratować środowisko przed całkowitym zniszczeniem. Może będzie to inspiracją do działania, edukowania i kształtowania dobrych nawyków wśród młodego pokolenia?
MSz
TIK na lekcjach fizyki / Arleta Biegańska // Fizyka w Szkole. - 2020, nr 6, s. 31-33.
Autorka dzieli się swoimi kilkuletnimi doświadczeniami ze stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych w uatrakcyjnianiu i wzbogacaniu prowadzonych zajęć. Zaznacza, że postęp techniczny uniemożliwia korzystanie przez długi czas z tego samego sprzętu i oprogramowania, wymuszając na prowadzących zajęcia poszukiwanie nowych rozwiązań i kreując zdolności adaptacyjne. Pedagodzy wykorzystujący TIK w codziennych zajęciach z uczniami (tak jak autorka) mieli też dodatkowy „bonus”: dzięki „otrzaskaniu się” z nowymi technologiami, łatwiej przeszli na zdalny system nauczania wymuszony pandemicznymi warunkami.
Zajęcia prowadzone z wykorzystaniem TIK, aktywizujące uczniów na wielu polach, od prostego zdobywania wiedzy, poprzez kreacyjne przedstawianie zdobytych i samodzielnie (a także zespołowo) stworzonych materiałów dydaktycznych (prezentacje, filmy z zapisem eksperymentów) zdają się być optymalnym rozwiązaniem w świetle współczesnej neurodydaktyki.
Co warte podkreślenia, autorka zaznacza też, że TIK nie może zastąpić, czy wyeliminować udziału młodzieży w eksperymentach w pracowni szkolnej, również tych samodzielnie wykonywanych i bezpośredniego kontaktu z rówieśnikami i nauczycielem w szkole.
Czego Państwu i sobie, po oby jak najszybciej zakończonej pandemii, życzymy!
JA
