W związku ze zbliżająca się 232. rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 Maja zachęcamy do zapoznania się z propozycją publikacji ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie wraz zestawieniem bibliograficznym oraz zamieszczonymi poniżej materiałami edukacyjnymi dostępnymi w Internecie. Przygotowaliśmy także prezentację multimedialną na temat tego wydarzenia historycznego.
Zapraszamy również na nasza platformę e-learningową, na której znajdą Państwo grę dotyczącą Konstytucji 3 Maja. Zaloguj się jako GOŚĆ i korzystaj!
Propozycje książek ze zbiorów PBW
Literatura dla dzieci:
- Jeszcze Polska nie zginęła / Joanna i Jarosław Szarkowie ; [rysunki Krystyna Mól]. - Kraków : Dom Wydawniczy "Rafael", cop. 2017.
- Luneta czasu i Konstytucja 3 maja / [tekst] Katarzyna Ostrowska-Biernacka ; [ilustracje] Ryszard Kajzer. - Warszawa : Stowarzyszenie Nasza Historia ; Muchomor, 2013.
- Nasza paczka i niepodległość : o sześciu polskich świętach / Zofia Stanecka ; ilustrował Daniel de Latour. - Warszawa : Wydawnictwo Egmont Polska ; Sulejówek : Muzeum Józefa Piłsudskiego, 2014.
- Polak mały : wiersze patriotyczne / Anna Paszkiewicz ; [ilustracje Magdalena Pilch]. - Warszawa : Wydawnictwo SBM, copyright 2018.
- Polskie symbole narodowe / koordynacja projektu Joanna Dutka-Kącka, Maciej Zakrzewski ; oprac. tekstu Jarosław Szarek ; Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Krakowie. - Kraków : IPN, [2013].
Gry edukacyjne:
- Ale historia! [Gra] : 966-2016 / zasady gry: Filip Miłuński ; autor pytań: Zbigniew Pawłowski ; oprac. graf.: Gerard Lepianko. - Warszawa : Granna, 2016,.
- Polak mały [Gra] : gra edukacyjna / Karol Madaj. - Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, cop. 2014.
Literatura dla dorosłych:
- 200 lat Konstytucji 3 Maja w życiu narodu i Kościoła / Józef Krasiński. - Sandomierz : Wydaw. Diecezjalne, 1991.
- Dziedzictwo Konstytucji 3 Maja : obraz polskiej rewolucji oczami Zachodu / Henryk Kocój. - Kraków : Arcana, 2016.
- Konstytucja 3 maja 1791. Statut Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji / oprac. Jerzy Kowecki. - Wyd. 4 zm. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991.
- Pierwsza w Europie : 200 rocznica Konstytucji 3 maja, 1791-1991 : praca zbiorowa / pod red. Henryka Kocója. - Katowice : UŚ, 1989.
- Uchwalenie i obrona Konstytucji 3 Maja / Krzysztof Bauer. - Warszawa : Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, 1991.
- Ustawa Rządowa - Konstytucja 3 Maja 1791 : faksymile rękopisu z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie : w dwusetną rocznicę uchwalenia / [posłowie napisał Jerzy Michalski ; notę edytorską oprac. Józef Płocha]. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 1991.
Zasoby edukacyjne dla nauczycieli dostępne w Internecie
Materiały audiowizualne:
- Prezentacja „Konstytucja 3 Maja”
- Filmy edukacyjne ze strony Zamku Królewskiego w Warszawie „Konstytucja 3 Maja”
- Zestaw bajek edukacyjnych, m.in. Kazio i Konstytucja 3 Maja [Film edukacyjny dla dzieci].
- Film o historii powstania konstytucji „Konstytucja 3 maja - historia prosto z Zamku”
- Animacja - Jan Matejko "Konstytucja 3 maja 1791 roku"
- Film edukacyjny z serii "Ożywione obrazy" - „Konstytucja 3 Maja 1791 roku”
Materiały dydaktyczne:
- Materiały pomocnicze - karty zadań Muzeum Historii Polski „W czasach konstytucji”
- Bezpłatny ebook "Konstytucja 3 Maja Testament Rzeczypospolitej Obojga Narodów" Muzeum Historii Polski
- Oryginał „Ustawy Rządowej” 3 Maja 1791 roku w zbiorach Archiwum Państwowego - Archiwum Głównym Akt Dawnych.
- Scenariusz i pomoce dydaktyczne dla przedszkoli: Inspiracje „Kto ty jesteś? Polak mały”
- Zbiór przydatnych materiałów dla dzieci „O Konstytucji 3 maja z dziećmi”
- Materiały edukacyjne dla dzieci „Konstytucja 3 maja”
- Zestaw narzędzi przygotowany przez Narodowe Centrum Kultury dla nauczycieli, edukatorów, animatorów przeznaczony do pracy z dziećmi i młodzieżą - pakiet edukacyjny #BarwyWspólne.
- Materiały archiwalne w wyborze z projektu Archiwum Główne Akt Dawnych - Pamięć Polski.
Scenariusze lekcji i akademii:
- Scenariusz lekcji - Zintegrowana Platforma Edukacyjna: Konstytucja 3 Maja 1791 dla szkół ponadpodstawowych
- Scenariusze lekcji, karty pracy, filmy proponowane przez Zamek Królewski w Warszawie - „Konstytucja 3 Maja” materiały dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych
- Scenariusz lekcji - Konstytucja 3 Maja
- Scenariusz akademii - Święto Konstytucji 3 Maja
- Scenariusz akademii dla szkół ponadpodstawowych Centrum Edukacji Obywatelskiej - Konstytucja 3 maja
Quizy:
- „Święto uchwalenia Konstytucji 3 Maja”
- „Co wiesz o Konstytucji 3 maja?”
- „Twórcy Konstytucji 3 Maja”
- „Twórcy Konstytucji 3 Maja” - test
- Wykreślanka „Konstytucja 3 Maja”
- „Konstytucja 3 maja”
Ciekawostki:
- Strefa Polskiej Historii - „Twórcy Konstytucji 3 Maja”
- Zbiory Archiwum Publicznego Potockich - Prezentacja oryginału Konstytucji 3 Maja ze zbiorów Archiwum Publicznego Potockich przechowywana w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie
Uchwalona za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, 3 maja 1791 roku na Sejmie Czteroletnim, ustawa regulująca ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucją. Wprowadzała w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję. Współtwórcami Konstytucji 3 Maja byli: król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj.
Choć Konstytucja 3 Maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego pragnącego zachować niezależność państwową. Oryginał Ustawy Zasadniczej z 1791 roku był początkowo przechowywany w zbiorach Archiwum Publicznego Potockich zgromadzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego, uczestnika obrad Sejmu Czteroletniego.
W latach 70. XIX wieku na mocy umów rodzinnych archiwum zostało przekazane do podkrakowskich Krzeszowic, a po 1945 roku powróciło do Warszawy i znalazło się w Archiwum Głównym Akt Dawnych.