Dawne przyrządy astronomów i nawigatorów / Mirosław Dworniczak // Wiedza i Życie. - 2023, nr 4, s. 10-15.
Piękne przedmioty - wymyślone i wykonane rękami mistrzów (lub rzemieślników realizujących ich plany) zajmujących się astronomią czy nawigacją. Niezwykle pomysłowe, estetyczne, skomplikowane i precyzyjne.
Współczesne narzędzia wykorzystywane do nawigacji, pomiarów i obserwacji astronomicznych są z pewnością dokładniejsze, stoi za nimi moc obliczeniowa komputerów, siła nowych technologii, lecz za sprawą mechanizacji produkcji i optymalizacji materiałów, brak w nich czaru estetycznego i uprzedmiotowionej „siły ducha”...
Autor swą opowieść zaczyna od najstarszych urządzeń do pomiaru czasu, czyli zegarów słonecznych. W najprostszej postaci to gnomon, czyli ustawiona pionowo wskazówka postawiona w parkach czy ogrodach. Miały one rozmaite konstrukcje, a niektóre z nich to prawdziwe dzieła sztuki. W niektórych muzeach można też ujrzeć niesamowitą wersję „kieszonkowego”, mobilnego, składanego zegara słonecznego zwykle połączonego z kompasem, by móc go zorientować względem lokalnego południka. Istniały też zegary nocne, tu w miejsce Słońca obserwacji podlegała najczęściej Gwiazda Polarna.
By zachęcić a nie streszczać, dodać warto, że opisane i zilustrowane mamy tu urządzenie o tajemniczej nazwie „torkwetum” (jedno z dwóch zachowanych w Europie), zbudowane przez Marcina z Bylicy a przechowywane w zbiorach Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego!
A także astrolabia (swoiste modele wszechświata), grafometry, kwadranty i sekstanty.
Narzędzia - dzieła sztuki, tworzone metodą prób i błędów lub w jednorazowym „rozbłysku geniuszu”.
Wiedza, pomysłowość i piękno zaklęte w przedmiot.
Warto przeczytać, TRZEBA ZOBACZYĆ!
(i skorzystać z kodów QR
odsyłających do prezentacji i filmów
zamieszczonych w Internecie)
JA
„Jak nie czytam, jak czytam” wraca 7 czerwca / [zespół redakcyjny „Biblioteki w Szkole”] // Biblioteka w Szkole. - 2023, nr 4, s. 4-11.
„Czytaj książki pouczające dla upiększenia umysłu lub uszlachetnienia serca.”
Tadeusz Kościuszko
Czytanie rozwija, uczy, wychowuje, uszlachetnia, bawi i o tym, że warto sięgać po książki z pewnością wie każdy z nas. Jeśli tak jest, to dlaczego tak mało czytamy? Jak zachęcić dzieci i młodzież do czytania książek? Z pomocą przychodzi wznowiona po czteroletniej przerwie akcja czytelnicza „Jak nie czytam, jak czytam”. To wspólne przedsięwzięcie środowiska nauczycieli bibliotekarzy odbędzie się już 7 czerwca tego roku. Warto przyłączyć się do tej akcji, o której więcej informacji znajduje się w kwietniowym wydaniu czasopisma „Biblioteka w Szkole”.
Autorzy artykułu przypominają wydarzenia z poprzednich lat i zachęcają do przyłączenia się do tegorocznej edycji. W tekście znajdują się praktyczne wskazówki i przykładowe formy działania, które mogą być inspiracją dla bibliotek.
Głównym celem tego projektu jest motywowanie uczniów i uczennic do czytania, sprawienie, by książka nie kojarzyła się tylko z obowiązkową lekturą. Szczególnie ważne jest zachęcenie tych, którzy jeszcze nie odkryli radości z czytania i traktują je jako przykry obowiązek. Ponadto przystąpienie do akcji wpływa na budowanie wizerunku bibliotek szkolnych i publicznych w promowaniu czytania. Warto przystąpić do działania w swojej szkole. Zasady są proste, regulamin krótki, a w akcję wpisana jest duża dowolność działania. Do tej pory realizowało ją już ponad 2 tysiące placówek!
W artykule znajdują się informacje, które ułatwią przystąpienie do projektu. Organizując akcję w szkolnej bibliotece warto zaangażować jak największą liczbę uczniów. Najważniejsze to zebrać grupę czytających w jednym miejscu i czasie, na szkolnym boisku, w parku, na rynku miasta i wspólnie podjąć wyzwanie czytelnicze. Wydarzeniu mogą towarzyszyć różne konkursy związane z książką, gry, quizy oraz wszelkie działania promujące czytanie. Na stronie Czytamy.org znajdują szczegóły tego czytelniczego przedsięwzięcia m.in.: propozycje realizacji akcji, wzory zaproszeń i dyplomów, regulamin, relacje z poprzednich lat.
Mam nadzieję, że proponowany artykuł będzie pomocny i zainspiruje bibliotekarzy do działania, a podjęcie wyzwania pod nazwą „Jak nie czytam, jak czytam” zachęci uczniów do czytania i zintegruje środowisko szkolnie. Start już 7 czerwca 2023 roku! Więcej o akcji w kwietniowym wydaniu „Biblioteki w Szkole”. Zapraszam do lektury i działania!
MSz
Kultura feedbacku w szkole / Marta Nowakowska // Polonistyka. - 2023, nr 2, s. 25-28.
Omawiając artykuł Marty Nowakowskiej, zacznę od jego… końca. W tym właśnie miejscu autorka umieszcza passus dotyczący pojęcia flow, czyli doświadczenia najwyższej motywacji i zaangażowania w wykonywane zadanie. Przytacza tezy, jakie na ten temat sformułował Mihály Csíkszentmihályi, węgiersko-amerykański psycholog, który zajmował się takimi zagadnieniami, jak szczęście, kreatywność, dobre samopoczucie psychiczne i stworzył teorię przepływu (flow). Autorka zwraca uwagę, że szkoła jest odpowiednim środowiskiem do doświadczania przez uczniów opisywanych przez badacza stanów przepływu, ale musi zaistnieć kilka warunków, aby ten proces był możliwy. Jednym z nich jest regularna informacja zwrotna na temat postępów ucznia. I temu właśnie zagadnieniu poświęcony jest artykuł w najnowszym numerze „Polonistyki”.
Przekazywanie uczniom informacji zwrotnej mieści się w szerszym zagadnieniu komunikacji, na które ciekawe światło rzucają wyniki badań przeprowadzonych przez Polską Akcję Humanitarną wśród uczniów klas ósmych. Otóż 33% badanych najwyżej ceni sobie indywidualne podejście nauczycieli do uczniów, a 32% uważa umiejętność rozmowy z uczniem za najistotniejszą nauczycielską kompetencję. Widać więc wyraźną potrzebę przyjmowania informacji ze strony ucznia. Nauczyciel zaś powinien profesjonalnie i empatycznie spełnić te oczekiwania.
W artykule znaleźć można kilka podpowiedzi - metod, technik, warunków skutecznego przekazywania informacji zwrotnej, np. FUKO, SPINKA. Zwraca się też uwagę na wybór odpowiedniego czasu i okoliczności feedbacku - dobre informacje można przekazać w obecności całej klasy, a te mniej pozytywne pozostawić raczej na rozmowę „w cztery oczy”. Autorka podkreśla, że informacje powinny być przekazywane regularnie i na bieżąco, bo wtedy jest największa szansa na ich konstruktywne wykorzystanie przez ucznia. Należy koncentrować się na zachowaniu danej osoby, a nie na niej samej, dokonywać raczej opisu niż oceny, powstrzymać się od sformułowań „ty nigdy…”, „ty zawsze…”, które nie oddają prawdy i prowadzą do generalizowania.
Warto przeczytać artykuł Marty Nowakowskiej i wykorzystać wskazane tam sposoby w praktyce szkolnej, by lepiej poznać, zrozumieć i ukierunkować swoich uczniów w procesie kształcenia i wychowania.
MŚ
Strony i aplikacje przydatne podczas przygotowywania się do egzaminu / Justyna Klimczyk // Matematyka. - 2023, nr 2, s. 5-8.
Wiosna coraz śmielej pojawia się w naszych ogrodach, tu i ówdzie rozkwitają tulipany, żonkile, migdałowce… Niebawem zaczną kwitnąć kasztany, a to już nieuchronny znak, że nadszedł czas matur 🙂 a niedługo potem egzaminu ósmoklasistów.
To gorący czas dla uczniów i nauczycieli.
Ostatni moment na powtórki, usystematyzowanie zdobytej wiedzy. Mogą w tym oczywiście pomóc nieprzebrane zasoby Internetu. Ale jak z tego zalewu mniej lub bardziej pożytecznych treści wybrać wartościowe, rzetelne opracowania? Jak dotrzeć do naprawdę przydatnych materiałów? Najlepiej posłuchać podpowiedzi praktyka 🙂
Autorka - nauczycielka informatyki i matematyki, entuzjastka stosowania nowoczesnych technologii w codziennej pracy, prezentuje wybrane zasoby Internetu przydatne w czasie przygotowywania się do egzaminów.
Jeśli szukamy materiałów dotyczących terminów, egzaminacyjnych procedur dobrze odwiedzić stronę Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Tutaj znajdziemy także, co bardzo ważne i przydatne, archiwalne arkusze egzaminacyjne, które stanowią świetny materiał ćwiczeniowy. Wideolekcje, webinaria powtórkowe dla ósmoklasistów i maturzystów to oferta polecanego przez Justynę Klimczyk serwisu o zachęcającej nazwie Pi-stacja. Maturzystom można śmiało polecić witrynę Matemaks. Prezentowane na stronie treści pogrupowane są tematycznie, znajdziemy tu sporo teorii, ale i omówienia zadań oraz kursy przygotowujące do egzaminu dojrzałości. Autorka poleca również konkretne, sprawdzone kanały na YouTube i profile na tak chętnie odwiedzanym przez uczniów Tik Toku, m.in. zaprasza na swój kanał - TIKowybelfer. W tym przeglądzie cyfrowych pomocy edukacyjnych nie zabrakło również aplikacji mobilnych. Materiałów jest mnóstwo, dlatego też nauczyciel powinien - jak podkreśla autorka - „wspomóc młodego człowieka i wskazać te strony i kanały, które rzeczywiście są wartościowe. Zachęcam [...], aby najpierw samemu je przejrzeć, a dopiero później polecić je uczniom”.
Przeczytajmy, przejrzyjmy, polećmy!
BM
