Sytuacja związana z wojną w Ukrainie wymaga od dorosłych podejmowania rozmów z dziećmi na bardzo trudne tematy. Młodzi ludzie potrzebują wielokierunkowego wsparcia, między innymi w zakresie zrozumienia swoich uczuć i myśli oraz poznania sposobów radzenia sobie z nimi.
Duże zainteresowanie w różnych grupach wiekowych wzbudza obecnie nauka języka polskiego, jako obcego oraz podstawy języka ukraińskiego. Dlatego też dla nauczycieli, wychowawców, rodziców, opiekunów i dzieci przygotowaliśmy zbiór wybranych bezpłatnych materiałów edukacyjnych, dostępnych online.
Materiały edukacyjne i pomocnicze
- Ministerstwo Edukacji i Nauki, Jak rozmawiać z dziećmi i uczniami na temat sytuacji w Ukrainie - rekomendacje dla nauczycieli i pedagogów szkolnych
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Kompendium zasobów na temat pomocy osobom objętym wojną w Ukrainie - adresy, miejsca, linki, informacje o szkoleniach, materiały dla nauczycieli, zbiórki, pomoc, itd.
- Grabarczyk Elżbieta, Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie - wskazówki dla nauczycieli i rodziców
- Czeczott Joanna, Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie w Ukrainie? - wskazówki dla dorosłych
- Majcher-Legawiec Urszula, Jak rozmawiać z uczniami o wojnie? - poradnik dla nauczycieli
- Blog WSiP, Dzieci z innych krajów w polskiej szkole. Jak im pomóc? - wskazówki dla dyrektorów i nauczycieli, przyjęcie do szkoły ucznia z Ukrainy
- Ośrodek Rozwoju Edukacji, Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży - materiały dla nauczycieli
- Blog Biblioteczka-apteczka, Wojny dorosłych - historie dzieci - recenzja serii książek, składającej się z opowiadań dla dzieci 7+ na temat II wojny światowej, współczesnych konfliktów zbrojnych, uchodźców, czasów PRL
- Wydawnictwo Literatura, scenariusze zajęć - scenariusze lekcji, m. in. do wybranych tytułów serii "Wojny dorosłych - historie dzieci"
- Poznajmy się w bibliotece - recenzje wybranych zbiorów na temat wielokulturowości
Scenariusze zajęć, ćwiczenia
- Centrum Edukacji Obywatelskiej, Wojna w Ukrainie. Jak o niej rozmawiać z dziećmi i młodzieżą? - zbiór materiałów metodycznych dla nauczycieli, scenariuszy zajęć, z podziałem tematycznym
- Centrum Edukacji Obywatelskiej, Rozmawiajmy o uchodźcach. Migracje i wielokulturowość - poradnik dla nauczycieli, scenariusze lekcji z komentarzami
- Zalewska Małgorzata, Wojna, pokój – co to takiego? - scenariusz lekcji dla uczniów kl. IV-VI SP, materiał edukacyjny Polskiej Akcji Humanitarnej
- Płaziak-Janiszewska Alina, Teraz tu jest nasz dom - scenariusz zajęć w oparciu o książkę B. Gawryluk Teraz tu jest nasz dom, dla dzieci w wieku 8-10 lat
- Wawer Karolina, Teraz tu jest nasz dom - scenariusz lekcji w oparciu o książkę B. Gawryluk Teraz tu jest nasz dom, dla uczniów kl. VII SP
- Blog Być nauczycielem…, Propozycja lekcji wychowawczej o wojnie w Ukrainie - propozycja lekcji wychowawczej dla młodzieży
- Blog Być nauczycielem..., Rozmowy o konfliktach... pomysł na lekcję wychowawczą - propozycja lekcji wychowawczej dla młodzieży
- Głąb Barbara i in., Wojna w Ukrainie. Emocje - fakty - wartości - działania - ćwiczenia dla uczniów kl. IV-VIII SP, materiał edukacyjny Centrum Edukacji Obywatelskiej
- Głąb Barbara i in., Wojna w Ukrainie. Emocje - fakty - wartości - działania - ćwiczenia dla uczniów szkół ponadpodstawowych, materiał edukacyjny Centrum Edukacji Obywatelskiej
Materiały do nauki języka polskiego i ukraińskiego
- ODN Progesfera, Niezbędnik nauczyciela/ki w pracy z ukraińskimi dziećmi - porady i materiały dla nauczycieli, m.in. podstawowe słownictwo ukraińskie, bezpłatny kurs z podstaw języka ukraińskiego, tablice do komunikacji, podręczniki ukraińskie, materiały do nauki języka polskiego
- Skotnicka Angelika, Szybki pomocnik w komunikacji z osobami z Ukrainy - podstawy języka ukraińskiego, bezpłatny ebook
- Kurs i rozmówki ukraińsko-polskie i polsko-ukraińskie
- Podręczniki do nauki języka polskiego dla dzieci z Ukrainy
- Podręczniki do nauki języka polskiego
- Podręczniki i materiały metodyczne do nauki języka polskiego w szkołach ukraińskich
- Pomoce językowe dla osób z Ukrainy
- Podręczniki w języku ukraińskim
Nagrania, filmy
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Porozmawiajmy o wojnie w Ukrainie - film dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym
- Uniwersytet Otwarty Uniwersytetu Warszawskiego, Jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie? - nagranie webinarium
- Centrum Edukacji Obywatelskiej, Wojna w Ukrainie. Jak rozmawiać o niej z dziećmi i młodzieżą? - nagranie webinarium
- Centrum Terapii Dialog, Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie w Ukrainie? Wskazówki od psychologa dzieci i młodzieży - nagranie webinarium
- Fundacja Orange, Jak rozmawiać z uczniami i uczennicami o wojnie? Jak wspierać i przywracać poczucie bezpieczeństwa? - nagranie webinarium dla nauczycieli
- Fundacja Orange, Rodzina. Jak wspierać i przywracać poczucie bezpieczeństwa dzieci i jak rozmawiać o wojnie? - nagranie webinarium dla rodziców, opiekunów
- Biblioteka w Szkole, Swędrowska Małgorzata, Jak wspierać dzieci w sytuacji wojny w Ukrainie? - nagranie szkolenia online dla nauczycieli, bibliotekarzy, animatorów
- Polskie Radio, Katarzyna Stoparczyk, Wojna: trudny temat dla dzieci i rodziców - nagranie audycji z gośćmi z Ukrainy, w tym z siedmioletnią Elą
- Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna dla Dzieci z Niepowodzeniami Edukacyjnymi, Lektikon, Dziecko i rodzina wobec wojny - interwencja kryzysowa, wsparcie psychologiczne, mediacje wielokulturowe - nagrania webinarów dla nauczycieli, wychowawców, pedagogów:
- część I, II - "Interwencja kryzysowa w momencie konfliktu zbrojnego" Jagna Kazienko ; "Interwencja kryzysowa wobec osób funkcjonujących w traumie” Jakub Rzyman (od 1:02:21)
- część III, IV - "Czy rozmawiać z dziećmi o wojnie? Jeśli tak, to, w jaki sposób?" Maciej Bennewicz, Anna Jera ; "Narodowością dzieci jest dzieciństwo" Urszula Majcher-Legawiec (od 1:06:21)
- część V, VI - "Klasa ogólnodostępna czy oddział przygotowawczy?" Urszula Majcher-Legawiec ; "Jak radzić sobie w kryzysie? Jak pomagać dzieciom w kryzysie?" Tomasz Bilicki (od 1:02:41)
- część VII, VIII - "Całościowy model interwencji w przypadku kryzysu zbrojnego" dr hab. Maciej Pilecki ; "Jak otworzyć oddział przygotowawczy? Prawne i psychologiczne aspekty tej formy nauki" Urszula Majcher-Legawiec (od 01:04:45)
- część IX - "Wyzwania i wskazówki dotyczące dwujęzycznej klasy wrażliwej na traumę" dr Elizabeth R. Vann
- część X, XI - "Kultura, sztuka obyczaje oraz system edukacji w Ukrainie" Olga Mykhailovych ; "Język ukraiński bez tajemnic. Krótki kurs podstawowych zwrotów w języku ukraińskim" Olga Mykhailovych (od 01:39:44)
- część XII, XIII - "To ma sens! Asystentura międzykulturowa w wielokulturowym środowisku edukacyjnym" Urszula Majcher-Legawiec ; "Asystent międzykulturowy w Szkole Podstawowej. Oddział przygotowawczy i jego znaczenie w procesie adaptacji i nauce języka polskiego dla dziecka cudzoziemskiego" Anna Bashak (od 50:24) ; "Asystent międzykulturowy SP 107, SP 55 w wielokulturowym środowisku edukacyjnym" Liudmyla Dubrovska (od 01:39:02)
- część XIV, XV - "Wpływ doświadczenia wojny na kondycję i odporność psychiczną" dr hab. Maciej Pilecki ; "School Resilience Program" / "Doświadczenia Ośrodka Radzenia Sobie ze Stresem im. Cohena-Harrisa. Jak nauczyć dzieci radzenia sobie w kryzysie – autorski program" Adir Melamed (od 48:30)
Książki i materiały dla dzieci w języku ukraińskim
- Wierzbicki Łukasz, Afryka Kazika - do pobrania w języku ukraińskim
- Світ казок, ukraińskie bajki ludowe i wiersze
- Казковому Світі, bajki po ukraińsku
- Morawiec Barbara Maria, 70 darmowych książek dla dzieci w języku ukraińskim do pobrania - dostęp do treści książek dzięki Stowarzyszeniu Osvitoria, wykaz przygotowany przez serwis Lustro Biblioteki
- Kidkiddos Books, bezpłatne ebooki dla dzieci - siedem propozycji w języku ukraińskim, wyłącznie do użytku osobistego
- Knigo Go, książki do bezpłatnego pobrania oznaczone tekstem: "Cкачати" - pobieranie - oferta książek dla dzieci w formatach fb2, rtf, epub, txt na iPada, iPhone'a, Androida i Kindle
- Barabooka, bezpłatne ebooki dla dzieci - książki od Wydawnictwa Ranok w formacie pdf
- Wydawnictwo Dwie Siostry, bezpłatne materiały edukacyjne - kolorowanki, ćwiczenia w języku ukraińskim
- Wydawnictwo Nasza Księgarnia, materiały do zabaw - kolorowanki z ukraińskim „Puciem”
- Fundacja Trasa dla bobasa, kolorowanki krakowskie legendy w języku ukraińskim dla dzieci
Tłumacze, aplikacje
- Google - tłumacz na ponad 100 języków
- Webtran - tłumacz ukraińsko-polski i polsko-ukraiński
- Bluebird Languages - aplikacja do nauki języka ukraińskiego po polsku
