W 1972 r. Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Krakowie nadano imię Hugona Kołłątaja. Zachęcamy do zapoznania się z informacjami na temat tego wybitnego polskiego polityka, męża stanu, publicysty oświeceniowego, pisarza politycznego, katolickiego prezbitera, kanonika, satyryka, poety, geografa, historyka. Nasz patron pełnił funkcję rektora Szkoły Głównej Koronnej, był referendarzem wielkim litewskim, podkanclerzem koronnym, radcą wydziału skarbu Rady Najwyższej Narodowej oraz jednym z twórców Konstytucji 3 maja.
Hugo Kołłątaj - ciekawostki
- Pełne imię i nazwisko: Hugo Stumberg Kołłątaj herbu Kotwica.
- W roku 2022 przypada jego 272. rocznica urodzin i 210. rocznica śmierci.
- Studiował na Akademii Krakowskiej, zdobył tytuł doktora filozofii. Następnie kształcił się w Wiedniu i w Rzymie, gdzie doktoryzował się z prawa i teologii, a także przyjął święcenia kapłańskie.
- Pełnił funkcję kanonika krakowskiego.
- Jako delegat KEN, a później rektor Akademii Krakowskiej przyczynił się do reformy uczelni, otwierając drogę do edukacji studentom z mieszczaństwa, wprowadził zajęcia z literatury polskiej i nauk przyrodniczych.
- Był twórcą tzw. Kuźnicy Kołłątajowskiej, grona entuzjastów reform i publicystów do którego należeli m.in. Stanisław Małachowski i Franciszek Salezy Jezierski.
- Współtworzył Konstytucję 3 Maja.
- Jako podkanclerzy koronny, przez rok, przy królu Stanisławie Auguście Poniatowskim, rządził Rzeczpospolitą w charakterze „szefa rządu”.
- Aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do insurekcji kościuszkowskiej. Był współtwórcą uniwersału połanieckiego. Po klęsce zrywu ścigany przez Rosjan, został aresztowany przez władze austriackie i uwięziony.
- Odznaczony Orderem Świętego Stanisława, kawaler Orderu Orła Białego.
- Został pochowany w katakumbach na warszawskich Powązkach, natomiast urna z jego sercem została złożona w kościele w Wiśniowej (obecnie woj. świętokrzyskie).
- Autor dzieł takich jak „Listy Anonima”, „Prawo polityczne narodu polskiego”, „O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja”.
Z naszych zbiorów
- Wyłożenie Nauk dla Szkoł Nowodworskich Krakowskich : podłog przepisu Przeswiętney Kommissyi nad Eukacyą Narodową w Tabelli (na Szkoły Woiewodzkie) ułożonego / Hugo Kołłątaj, 1777.
- X. Hugona Kołłątaja korrespondencya listowna z Tadeuszem Czackim, wizytatorem nadzwyczajnym szkół, w guberniach wołyńskiéj, podolskiéj i kijowskiéj, przedsięwzięta w celu urządzenia instytutów naukowych i pomnożenia oświécenia publicznego w trzech rzeczonych guberniach. T. 2 / Hugo Kołłątaj. - Kraków : Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1844.
- Wybór pism politycznych / Hugo Kołłątaj. - Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1952.
- Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750-1764) / Hugo Kołłątaj. - Wrocław : Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1953.
- Porządek fizyczno-moralny oraz Pomysły do dzieła Porządek fizyczno-moralny / Hugo Kołłątaj. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1955.
- Raporty o wizycie i reformie Akademii Krakowskiej / Hugo Kołłątaj. - Wrocław : Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1967.