Powstanie Warszawskie – patriotyczny zryw Polaków w walce z okupantem – rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00 (godzinie „W”) i trwało 63 dni.
Podczas krwawych walk zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została zrównana z ziemią przez Niemców. Dziennie w obronie stolicy walczyło od 25 tys. do 28 tys. osób. Pomimo dużych strat, w szeregi powstańcze nieustająco wstępowali nowi ochotnicy. W powstaniu, oprócz mężczyzn, brały udział również kobiety (ok 14% wszystkich żołnierzy), które służyły nie tylko jako lekarki, sanitariuszki, pielęgniarki (w służbie sanitarnej – stanowiły około 70–80 proc. personelu) i łączniczki, lecz także trafiały na pierwszą linię frontu.
Pomimo ogromnych niedoborów broni i amunicji, zróżnicowanego przygotowania wojskowego, młodego wieku (65 % powstańców miało mniej niż 25 lat) żołnierze wykazali się niezwykłą odwagą, stawiając czoła okupantom, a nie mogąc liczyć na żadną pomoc. Ramię w ramię do walki stanęli robotnicy i intelektualiści, stronnicy niemal wszystkich partii politycznych, ludzie w różnym wieku, różnego pochodzenia i różnych wyznań.
Chociaż motywy uczestnictwa w postaniu były różne i wielu badaczy zastanawia się nad jego sensownością, należy pamiętać, że wielu z nas nie żyło w tamtych czasach i nie wiemy jak my byśmy zachowali się w obliczu okupacji.
Trzeba było przeżyć 5 lat okupacji w Warszawie, aby czuć to, co czuła ludność i żołnierze. Trzeba było żyć dzień po dniu, godzina po godzinie przez pięć lat w cieniu więzienia na Pawiaku, trzeba było w ciągu tych miesięcy widzieć, jak znikają przyjaciele jeden po drugim, odczuć za każdym razem skurcz serca w piersi, trzeba było codziennie słyszeć odgłosy salw tak, że się już przestawało je słyszeć, przyzwyczaić się do nich, jak do dzwonów kościelnych, trzeba było milcząco asystować na rogu ulicy w smutny zimowy wieczór lub świetlisty poranek wiosenny, przy egzekucji dziesięciu, dwudziestu, pięćdziesięciu przyjaciół, braci lub nieznajomych, wziętych przypadkowo z tłumu, spędzonych pod mur, z ustami zaklejonymi gipsem i oczami wyrażającymi rozpacz lub dumę. Trzeba było to wszystko przeżyć, aby zrozumieć, że Warszawa nie mogła się nie bić.
Pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki,
szef Oddziału II Komendy Głównej AK
Zachęcamy do zapoznania się z zestawieniem bibliograficznym książek i artykułów z czasopism dotyczących Powstania Warszawskiego ze zbiorów Biblioteki oraz zamieszczonymi poniżej propozycjami dostępnymi w Internecie.
SCENARIUSZE WARSZTATÓW:
- Powstanie Warszawskie - scenariusz lekcji
- Scenariusz akademii Powstanie Warszawskie
- Powstanie Warszawskie
- Codzienne życie mieszkańców powstańczej Warszawy
- Sierpniowe niebo. 63 dni chwały. Scenariusze na podstawie filmu w reż. Ireneusza Dobrowolskiego
- Liryka strzelająca słowami. Poeci Powstania Warszawskiego
- Powstanie warszawskie - konspekt lekcji historii w klasie III gimnazjum
- Powstanie warszawskie - scenariusz lekcji otwartej - nauczanie zdalne
QUIZY:
- Jak dobrze znasz historię Powstania Warszawskiego?
- Czy znasz historię Powstania Warszawskiego?
- Test wiedzy o Powstaniu Warszawskim
- Więcej niż to, co było w szkole? Co wiesz o Powstaniu Warszawskim?
MATERIAŁY AUDIOWIZUALNE:
- Film Warszawa ’44 – Miasto które pamięta
- Powstanie warszawskie oczami dzieci
- Powstanie Warszawskie 01.08-02.10 1944
CIEKAWOSTKI:
- 7 faktów o powstaniu warszawskim, które warto znać
- Powstanie Warszawskie. Historia Bez Cenzury
- Miasto Ruin
- „MARZYLIŚMY o tym, żeby POWSTANIE się zaczęło” – 7 metrów pod ziemią
- Niezwyciężeni - historia Polski