Ikonki
KSIĄŻKI ONLINE
KSIĄŻKI ONLINE
ZAMÓW I WYPOŻYCZ
ZAMÓW I WYPOŻYCZ
ZAPISZ SIĘ DO BIBLIOTEKI
OFERTA EDUKACYJNA
OFERTA EDUKACYJNA

Kwiecień 2018

Gimnastyka mózgu : emocje i zdrowa samokontrola / Eryk Ołtarzewski // Życie Szkoły. - 2018, nr 4, s. 16-21

Zapewne wielu rodziców i wychowawców ma problemy z kształceniem odporności psychicznej u dzieci. Chodzi o akceptację nieprzyjemnych uczuć, a nie wypieranie czy też tłumienie emocji. Dlaczego jest to ważne? Otóż: „dzieci, które potrafią nazywać i wyrażać emocje oraz rozumieją zmienność uczuć, odczuwają mniejszy lęk przed nieprzyjemnym przeżyciem, ponieważ rozumieją, co się z nimi dzieje i są świadome czasowości przykrego doznania”. Świadomość emocji i jej wpływ na samokontrolę, to proces długotrwały, związany z dorastaniem i dojrzewaniem. W wieku wczesnoszkolnym dzieci potrafią nazywać emocje, ale nie zawsze umieją kontrolować zachowanie adekwatnie do sytuacji. Rozmawianie – bez oceniania – o emocjach i uczuciach takich, jak złość, smutek, żal, wstyd, lęk, pomoże dzieciom zmniejszyć obawy przed ich odczuwaniem, zrozumieć motywy własnego postępowania, a co najważniejsze – pozwala uczyć się akceptowanych społecznie sposobów ich wyrażania. Nauczycieli i rodziców z pewnością ucieszy scenariusz zajęć dla dzieci w wieku 6-9 lat i przykładowe ćwiczenia oraz zabawy, mające na celu: uwrażliwianie na emocje, nazywanie uczuć, „pielęgnowanie” pozytywnych emocji, kształcenie świadomości własnych uczuć, wzmacniania pozytywnych postaw. Opowiadanie o sobie za pomocą metafor, „karmienie białego wilka”, otwieranie „poczty francuskiej”, wykonywanie masek uczuć, mierzenie „temperatury” własnych uczuć...
Całą gamę różnorodnych, ciekawych i „przetestowanych” ćwiczeń i zabaw przygotował pedagog i socjoterapeuta – warto więc skorzystać z jego porad i podpowiedzi.

MG

 

Kryzys kataloński 2017 / Bartosz Kaczorowski // Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie. - 2018, nr 2, s. 16-20

Artykuł Bartosza Kaczorowskiego stanowi ciekawy materiał do wykorzystania na zajęciach poświęconych wiedzy o świecie współczesnym i społeczeństwie. Separatyzm części mieszkańców Katalonii, prowincji mającej dużą autonomię w obrębie Królestwa Hiszpanii, osiągnął w zeszłym roku kulminację, przykuwając uwagę całego świata. Legalnie działający lokalny parlament kataloński podjął nielegalną - w świetle prawa hiszpańskiego - decyzję o przeprowadzeniu referendum w sprawie niepodległości Katalonii. Prowincja ta mimo odrębności językowej i kulturowej, nigdy nie stanowiła odrębnego bytu państwowego. Nastroje separatystyczne paradoksalnie pogłębiała daleko idąca autonomia przyznawana przez władze centralne, a także finanse – obywatele zamożnego regionu nie chcieli, by część ich podatków „odpływała” do innych regionów za pośrednictwem Madrytu. Efekt działań jest odwrotny od zamierzeń buntowników. Nastąpił gwałtowny exodus międzynarodowych firm, po pierwsze w obawie zamieszek, po drugie na wieść, że ewentualnie powstałe nowe państwo nie będzie członkiem Unii Europejskiej, a co za tym idzie, umowy i ulgi, z których teraz korzystają, przestaną obowiązywać.
Ciekawym aspektem tych zdarzeń jest też wpływ mediów społecznościowych na opinię publiczną w Hiszpanii i na świecie. W świetle badań - przychylność dla separatystów była intensywnie i sztucznie kreowana, a jako źródło tej działalności wskazywane są służby Rosji.
Niepodległość, prawo, samostanowienie i sprawiedliwość mają wiele twarzy o czym świadczy powstanie wielu państw (a czasem fakt, że nie powstały!) choćby po obu wojnach światowych, nie wyłączając Polski.
Dodatkowym bodźcem wspomagającym zainteresowanie uczniów tym tematem mogą być dwa kluby piłkarskie „królewski” Real Madryt i Barcelona (zwana „dumą Katolonii”) - sportowi reprezentanci zwaśnionych stron.

JA

 

Nowe w szkole, nowe na lekcjach, nowe w bibliotece / Mariusz Domański // Edukacja i Dialog. - 2018, nr 3/4, s. 15-20

Artykuł Mariusza Domańskiego składa się z dwóch części. Pierwsza część poświęcona jest refleksji nad obecnością nowych technologii we współczesnej szkole. Autor stwierdza, że cyfryzacja szkoły nie polega na tym, by zakupić sprzęt informatyczny, pozornie unowocześniając warsztat pracy nauczyciela. Nowościom technologicznym musi towarzyszyć ewolucja ogólnej koncepcji edukacji, zmiana metod, sposobów pracy i hierarchii celów na każdej lekcji. M. Domański używa pojęcia „dydaktyka medialna”, charakteryzując jej elementy składowe:

  • zmiana modelu edukacji z „podającego” i odtwórczego na kooperacyjny i kreatywny
  • zmiana metodyki nauczania z akcentem na jakość przetwarzania informacji przez ucznia
  • wzmocnienie roli pracy zespołowej
  • motywowanie i aktywizowanie zarówno uczniów, jak i nauczycieli.

Do powyższych postulatów dodaje także konieczność wykorzystania najnowszej wiedzy o procesach pamięciowych, kodowaniu, przechowywaniu i przetwarzaniu informacji. Warunki zewnętrzne tworzone przez współczesny świat, czyli powszechny dostęp do informacji, do zasobów wiedzy i kultury daje nauczycielom i uczniom ogromne możliwości rozwoju i kształcenia. Szkoła nie może zamykać oczu na ofertę najnowszych technologii i narzędzi informacyjnych, lecz musi wykorzystać je dla rozwoju własnego oraz uczniów. Autor zwraca szczególną uwagę na Otwarte Zasoby Edukacyjne, po których przewodnikiem dla uczniów powinien być współczesny nauczyciel, a zwłaszcza bibliotekarz – zawsze uważany za strażnika i szafarza wiedzy.

W drugiej części artykułu wymienione i opisane są wybrane przez autora przykłady stron internetowych, wartościowe i ciekawe – zarówno dla nauczyciela i ucznia, m. in.:

  1. Wolne Lektury – 3500 tekstów utworów literackich z odpowiednim opracowaniem.
  2. E-podręczniki – kompleksowy zbiór interaktywnych podręczników dla uczniów i nauczycieli wszystkich poziomów nauczania z wieloma możliwościami wykorzystania ich w szkole.
  3. Ninateka – biblioteka multimedialna obejmująca 5500 plików (98% - darmowych) zawierających filmy, reportaże, animacje, spektakle, koncerty, audycje radiowe i inne.
  4. Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona – kolekcja zdigitalizowanych najcenniejszych zbiorów polskiej kultury, baza codziennie powiększa się o kilka tysięcy obiektów: książek, starych druków, rękopisów, grafik, map, nut, fotografii, ulotek, afiszy i pocztówek.
  5. Wirtualna Biblioteka Literatury Polskiej – realizowana w ramach projektu UNESCO Biblioteka Wirtualna Klasycznych Tekstów Literatury Świata, prezentująca najważniejsze utwory literatury polskiej.
  6. Otwórz Książkę – cyfrowa kolekcja książek naukowych polskich uczonych reprezentujących różne dziedziny wiedzy, którzy udostępnili swoje prace, szczególnie trudno dostępne na tradycyjnym rynku wydawniczym.
  7. Wirtualne Muzea Małopolski – kolekcja 1000 eksponatów z 39 małopolskich muzeów, zawierająca ich fotografie, wizerunki 3D oraz dokładne opisy, interpretacje eksperckie, ale także materiały dydaktyczne.
  8. Muzeum Historii Polski – zasób materiałów źródłowych oraz metodycznych i dydaktycznych przydatnych w nauczaniu historii.

Oczywiście – wymienione przykłady to tylko „naparstek z oceanu”. Każdy mógłby wymienić jeszcze wiele innych.
Zadaniem nauczyciela – świadomego istnienia olbrzymiego potencjału edukacyjnego świata cyfrowego – jest zachęcenie uczniów do skorzystania nie tylko z komunikacyjnej i rozrywkowej funkcji nowych mediów, ale także do poszukiwań intelektualnych i rozwoju własnej osobowości.

 

Skuteczne techniki uczenia się / Urszula Sajewicz-Radtke // Hejnał Oświatowy. - 2018, nr 4, s. 23-29

Jak ważną jest umiejętność uczenia się, która pozwala na sprawne i trwałe przyswojenie wiedzy, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. W procesie edukacji nieoceniona jest rola nauczyciela, który może i powinien podpowiedzieć uczniom jak się uczyć, jak najefektywniej opanować materiał.
A jak wygląda szkolna rzeczywistość? Czy uczniowie potrafią się uczyć? Czy nauczyciele uczą ich tego? To istotne zagadnienia. Autorka artykułu odpowiada na te pytania, sygnalizuje przyczyny nieumiejętności w tym zakresie oraz podsuwa rozwiązania problemu.
„Uczenie tego, jak się uczyć, pisze Urszula Sajewicz-Radtke, w konsekwencji prowadzi do promowania najważniejszego aspektu edukacji – a więc uczenia się przez całe życie.”
Autorka szerzej omawia dwie - jej zdaniem najskuteczniejsze - techniki uczenia się, „które łatwo i bezkosztowo można wdrożyć do systemu edukacji”.
Pierwsza z technik to ćwiczenia w przywoływaniu (testowanie). Aktywne przypominanie przed chwilą przeczytanych, usłyszanych wiadomości – to bardzo prosty, dostępny dla każdego i niezwykle efektywny sposób przyswajania materiału. A powracanie co jakiś czas do tych powtórek skutecznie ćwiczy naszą pamięć i z powodzeniem zapobiega zapominaniu. Praktyczne wdrożenie tej metody w rzeczywistości szkolnej mogą stanowić quizy, krótkie testy (niekoniecznie związane z ocenianiem), które mobilizują mózg do aktywnego przywoływania treści.
Ćwiczenia rozłożone w czasie i zróżnicowane pod względem treści – to drugi, omówiony przez autorkę sposób utrwalania wiedzy. Ćwiczenia w oparciu o tę metodę pracy umysłowej „wymagają znacząco więcej wysiłku, zmuszając nas do większej elastyczności i ciągłych zmian strategii pracy, a to w konsekwencji sprawia, że uczymy się lepiej”.
W drugiej części artykułu autorka charakteryzuje też najbardziej popularne, a nieprzynoszące oczekiwanych rezultatów, techniki uczenia się, wyjaśnia, tkwiące w nich, przyczyny braku skuteczności.
Wysiłek poznawczy jest nieodłącznym składnikiem procesu uczenia się. Aktywne przyswojenie solidnej, odpornej na zapominanie wiedzy wymaga systematycznej pracy, ...i to nieraz ciężkiej. Ale warto.

BM

 

Szachowa edukacja przedszkolaków / Rafał Daniszewski // Wychowanie w Przedszkolu. 2018, nr 4, s. 48-[53]

Artykuł autorstwa Rafała Daniszewskiego przynosi ciekawy temat dotyczący wpływu nauki gry w szachy na rozwój psychofizyczny dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Gra w szachy jest intelektualną rozrywką dla osób w różnym wieku, ale też może być doskonałą formą edukacji dla dzieci, ponieważ rozwija logiczne myślenie, kreatywność i planowanie. Historia gry w szachy sięga bardzo odległych czasów, bo aż VI wieku n.e. i w prawie niezmienionej postaci przetrwała do dzisiaj. Za jej kolebkę uznaje się Indie, z których następnie rozprzestrzeniła się na kraje arabskie i w dalszej kolejności europejskie. Do Polski szachy zawitały w XII wieku za czasów panowania króla Bolesława Krzywoustego. Początkowo uważano szachy wyłącznie za „grę królewską”, która z czasem trafiła do szlachty i ludności niższych stanów, stając się coraz bardziej powszechną rozrywką intelektualną. Obecnie szachy należą - obok chińczyka, czy warcabów - do najpopularniejszych gier strategicznych.
Chcąc wprowadzić naukę gry w szachy do przedszkola, nauczyciel sam musi reprezentować odpowiedni poziom umiejętności gry oraz posiadać kompetencje do pracy z dziećmi przejawiającymi uzdolnienia w tej dyscyplinie sportu. Jak w każdej zabawie, grze istnieje współzawodnictwo, które wyzwala emocje. Okazuje się, że wśród dzieci 2-5 letnich w zasadzie nie występują blokady emocjonalne i nauka poprzez zabawę odbywa się mimowolnie (wg Danuty Czelakowskiej). A emocje związane z różnym przebiegiem i wynikiem gry wpływają na tzw. „hartowanie emocjonalne”, pozwalające uczyć się panowania nad swoimi emocjami. Gra w szachy jest przejrzysta, uczy zdrowej rywalizacji, przestrzegania zasad „fair play”. Wprowadzenie tej gry do edukacji dzieci uruchamia w nich wzmożoną aktywność umysłową, w wyniku której dążą do poszukiwania najskuteczniejszych rozwiązań. Ważne jest, aby nauczyciel instruktor prowadził szkolenia w taki sposób, żeby gra pozostawała jak najdłużej zabawą i stała się może w przyszłości sposobem na spędzanie wolnego czasu, albo przerodziła się w pasję.
Autor przytacza opinie znanych pedagogów i psychologów m. in. Wincentego Okonia, Philipa Georga Zimbardo, Jeana Piageta na temat rozwoju procesów myślenia. Opisuje cechy myślenia uczniów na wczesnym etapie edukacji, które dodatkowo rozwinęły się dzięki wprowadzeniu gry w szachy. Permanentne doskonalenie umysłu poprzez grę wpływa na rozwój psychiczny i intelektualny dziecka, co można zaobserwować w następujących obszarach: rozwoju zainteresowań, aktywności twórczej, rozwoju pamięci i uwagi, myśleniu logiczno-wyobrażeniowym, rozwoju pozytywnych sfer osobowości, konsekwencji i wytrwałości w działaniu, aspektach wychowawczych (wygrana-nagroda, przegrana-kara). Wczesne wprowadzenie gry w szachy w znacznym stopniu przyczynia się do rozwoju kompetencji matematycznych, dzięki którym w przyszłości dzieci nie będą miały problemów z nauką przedmiotów ścisłych. Bardzo istotnym jest, aby działania nauczycieli w przedszkolach i szkołach były wspierane i kontynuowane przez rodziców, gdyż bez wspólnej pracy nie będzie spektakularnych sukcesów.

ED

Pozycje
Flaga narodowa Ukrainy
Ukraina  
Kalendarz wydarzeń
Materiały dydaktyczne
Otwarte Zasoby Edukacyjne
Biblioteka poleca
Gry planszowe
Wystawy
Akademia Wartości
Ogólnopolskie Forum Bibliotek Pedagogicznych
Jubileusz - 100 lat PBW
Poradnik Na Focha
Pomocne linki oświatowe

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
al. F. Focha 39, Kraków 30-119

nr konta: 39 1020 4900 0000 8502 3122 7919

  sekretariat@pbw.edu.pl
   tel. (+48) 12 421 10 98

© 2024 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Krakowie
Free Joomla! templates by Engine Templates
Strona korzysta z plików cookie, które ułatwiają świadczenie naszych usług. Korzystając z naszych usług zgadzasz się, że używamy plików cookie.