Lekcja z wklejką... : z pamiętnika nauczyciela / Bogumiła Stanoch // Języki Obce w Szkole. - 2022, nr 1, s. 49-58.
Nauczenie w szkole z oddziałami integracyjnymi jest wyzwaniem. Kilkoro uczniów ze zdiagnozowanymi specyficznymi trudnościami w uczeniu się oraz niekiedy grono podopiecznych z nieudokumentowanymi zaburzeniami intelektualno-emocjonalnymi wymaga od nauczyciela wielkiego zaangażowania i niesłychanej kreatywności. Jak dostosować materiał edukacyjny do potrzeb określonych uczniów? Jak włączyć dziecko z trudnościami w tok lekcji? Jak indywidualizować podejście do uczniów, aby nikt nie poczuł się dyskryminowany, traktowany inaczej, gorszy?
Autorka - nauczycielka języka angielskiego - dzieli się swoim ponad 13-letnim doświadczeniem pracy w szkole integracyjnej. Przedstawia jeden ze sposobów swojej pracy. Proponuje bardzo proste rozwiązanie, ułatwiające pracę z uczniami o zróżnicowanym poziomie rozwoju - jest nim tzw. wklejka. Wklejka - czyli co? Wklejka to opracowana przez nauczyciela mniejsza lub większa kartka, wklejana do uczniowskiego zeszytu. Ta prosta pomoc niesłychanie ułatwia pracę zwłaszcza z uczniami, którzy nie nadążają z robieniem notatek, przepisywaniem tekstu z tablicy. Wklejka może być szkieletem notatki, którą trzeba uzupełnić. Autorka podsuwa pomysły: możemy stworzyć wklejki leksykalne, utrwalające słownictwo, mogą one zawierać ilustracje, zabawne historyjki obrazkowe, śmieszne zdjęcia - wszystko po to, by ułatwić przyswojenie materiału. Przykładem wykorzystywanym zwłaszcza przy powtórkach, lekcjach podsumowujących może być wklejka graficzna zawierająca otwarty schemat mapy myśli. Możliwości jest wiele: wklejki gramatyczne, by odróżnić je od innych można drukować na kolorowym papierze, łatwo je wtedy odszukać w zeszycie, i wracać do nich gdy zajdzie taka potrzeba.
Przygotowanie tego typu pomocy zwłaszcza na początku ich stosowania może być pracochłonne. Autorka podpowiada jak wykorzystać zasoby Internetu, który stwarza nieograniczone możliwości pozyskania (legalnego!) gotowych materiałów merytorycznych i ilustracyjnych.
Korzyści ze stosowania wklejek jest wiele: zaangażowanie uczniów, aktywizacja procesów poznawczych, oszczędność czasu na lekcji, tworzenie własnej bazy ważnych zagadnień w swoim zeszycie, satysfakcja. W podsumowaniu autorka zaznacza, że „przydatność wklejek w praktyce dydaktycznej oceni indywidualnie każdy nauczyciel”. Zatem: spróbujmy i oceńmy!
BM
Rola i znaczenie dialogu w rodzinie / Marian Śnieżyński // Hejnał Oświatowy. - 2022, nr 5, s. 6-8.
W majowym numerze "Hejnału Oświatowego" znajdziemy artykuł profesora Mariana Śnieżyńskiego, który przypomina o roli i znaczeniu dialogu dla prawidłowego rozwoju człowieka w rodzinie. Wydaje się, że to znany i wielokrotnie omawiany temat, że wszyscy zdają sobie sprawę z jego wagi, ale nawet pobieżna obserwacja codziennego życia wielu rodzin, czy też rzeczywistości życia społecznego może sprawiać wrażenie, że niektórzy nie znają tego pojęcia, jakim jest dialog. Warto więc za profesorem Śnieżyńskim przypomnieć garść informacji i przemyśleń na temat znaczenia i wartości dialogu.
Autor podkreśla, że dialog jest jedyną drogą zdrowego rozsądku i przytacza jedną z wielu definicji pisząc, że dialog to przekazanie swoich przekonań partnerowi w taki sposób, aby ułatwić mu ich zrozumienie i przyjęcie. Koncentrujemy się zatem na jasnym i jednoznacznym przedstawieniu swojej "prawdy", a nie na konfrontacji z "inną prawdą". Celem głównym jest wzajemne poznanie i zrozumienie racji drugiego człowieka.
Poprzez dialog uczymy się nie tylko toleracji, ale wzbogacamy się wzajemnie, dzieląc się prawdą i dobrem w duchu miłości.
Poznanie innych punktów widzenia, spojrzenie na jakiś problem czy zjawisko z innej perspektywy często bywa początkiem odkrywania nowej, nieoczekiwanej rzeczywistości. Może też być inspiracją dla nowych pomysłów i nowych działań.
Główna część artykułu poświęcona jest roli prowadzenia dialogu w rodzinie - począwszy od okresu prenatalnego, poprzez dzieciństwo, trudny okres dojrzewania, młodość, aż po zasady dialogu międzypokoleniowego. Dla każdego z tych etapów autor wskazuje najważniejsze reguły i prawidłowości, jakimi charakteryzuje się dany okres życia oraz podaje wskazówki - jak postępować i jak rozmawiać, aby dialog był skuteczny i konstruktywny. I tak w najwcześniejszym dzieciństwie niezwykle ważne jest mówienie do dziecka, ponieważ - jak wykazały badania naukowe - od ilości słów wypowiedzianych do dziecka zależy ilość połączeń międzykomórkowych w mózgu, a co za tym idzie - przyszła sprawność intelektualna. Trzeba zatem zaangażowania i cierpliwości ze strony rodzica z nadzieją, że ten trud przyniesie w przyszłości plony. Z kolei w okresie dojrzewania w rodzinnym dialogu kluczowe staje się prowadzenie go w stylu partnerstwa, ze świadomością szczególnej rewolucji, jaka zachodzi w ciele i psychice dziewczynki i chłopca. I znowu od rodzica oczekuje się wyrozumiałości, cierpliwości, bycia świadomym różnych reakcji, czy "dziwnych" zachowań młodych ludzi. Ale także ten trud bycia rodzicem nastolatka i bycia w ciągłej gotowości do dialogu jest zalążkiem tworzenia wartościowych więzi na kolejne lata i kształtowania nie tylko pojedynczych osób, ale i całych społeczeństw.
Oczywiście, właściwy dialog w rodzinie nie jest receptą na całe życie i wszystkie jego trudy. Jest jednak jednym z niezbędnych elementów wychowania i warto się uczyć, jak go stosować w życiu własnej rodziny.
MŚ
Teatrzyk kamishibai od podstaw / Monika Sochacka // Biblioteka w Szkole. - 2022, nr 5, s. 10-14.
Szanowni Czytelnicy, tym razem zapraszam do lektury majowego wydania czasopisma „Biblioteka w Szkole”. Polecam artykuł, który może szczególnie zainteresować nauczycieli i bibliotekarzy, a dotyczy propagowania czytelnictwa zarówno wśród starszych, jak i młodszych.
Autorka Monika Sochacka prezentuje historię powstania i praktyczne informacje na temat teatrzyku Kamishibai.
Jak wygląda teatrzyk i w jaki sposób się nim posługiwać? Jakie są propozycje wydawnictw oferujących teatrzyk Kamishibai i karty narracyjno-obrazkowe? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w artykule.
„Kamishibai” to słowo wywodzące się z języka japońskiego, oznacza „papierowy teatr”. Przypomina teatr marionetkowy, w którym sceną jest skrzynka, a marionetki zastępują karty obrazkowe. Początki teatrzyku sięgają XII wieku, wtedy to buddyjscy mnisi za pomocą obrazków przekazywali wartościowe treści osobom, które nie potrafiły czytać i pisać. Na pewien czas ten sposób przekazywania opowieści zaniknął, by ponownie odrodzić się w XX wieku w Japonii. Obecnie teatrzyk wraca do łask dzięki utworzonemu w 2001 roku Międzynarodowemu Stowarzyszeniu Kamishibai w Tokio.
Jak zatem wygląda papierowy teatr? Autorka pisze, że „jest to prosta i bardzo atrakcyjna forma pracy”. Niepozorna, drewniana skrzynka z otworem do włożenia kart obrazkowych po jednej stronie. Z przodu znajdują się dwa otwierane skrzydła, które nadają tajemniczości całemu przedsięwzięciu i tworzą pewnego rodzaju kurtynę teatralną. Widzowie - najczęściej dzieci - z niecierpliwością i z zainteresowaniem oczekują na gong lub kołatki rozpoczynające przedstawienie teatralne. Obsługa teatrzyku jest bardzo prosta i nie wymaga specjalnej scenografii. Z łatwością można zaprezentować w ten sposób klasyczne bajki, legendy zarówno w klasie, w bibliotece a nawet w szkolnym ogrodzie.
Posługiwanie się metodą kamishibai jest atrakcyjną formą propagowania czytelnictwa. Jest to mały, podręczny teatrzyk, dzięki czemu kontakt odbiorców z czytającym jest bardzo bliski. Widzowie - dzieci w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym z klas 1-3 szkoły podstawowej - mając bezpośredni kontakt z teatrzykiem, są nie tylko biernymi odbiorcami, ale też przeżywają treść bajki. Współczesne dzieci potrzebują widzieć, słyszeć i odczuwać emocje. Można im w tym pomóc, stosując teatrzyk jako inną formę czytania.
Zatem warto się zainspirować i wzbogacić swój warsztat pracy o teatrzyk kamishibai.
Monika Sochacka w artykule prezentuje także wydawnictwa zajmujące się produkcją i sprzedażą dziecięcych teatrzyków, są to m.in.: Risprint, Tibum czy Wydawnictwo Kokoszka. Na stronach internetowych wydawnictw można pobierać gotowe materiały, pomoce dydaktyczne oraz praktyczne wskazówki do samodzielnego wykonania Kamishibai. Czytelników zainteresowanych tym tematem odsyłam do lektury czasopisma „Biblioteka w Szkole”!
MSz
Toksyczne piękno Instagrama / Sylwia Pawłowska // Remedium.- 2022, nr 4, s. 9-12.
Media społecznościowe rządzą. Facebook ze swoimi wpisami, wymagającymi od odbiorcy chwili skupienia na odczytanie treści i wpisanie tekstu komentarza, stracił pozycję lidera. Popularność zyskał Instagram, na którego użytkownicy wrzucają przede wszystkim zdjęcia wraz z krótkimi komentarzami. Instagram zdystansował także Snapchata, portal również służący do publikacji zdjęć, jednak jego filtry koncentrują się w większym stopniu na twarzy, eksponując jej mimikę i emocje, podczas gdy Instagram kładzie akcent na sylwetkę i styl życia. Dla użytkowników, w większości osób w wieku od 13 (i choć to wbrew regulaminowi - młodszych) do 35 lat, stał się on istotnym punktem odniesienia, źródłem wzorów wskazujących jak powinni wyglądać i jak żyć.
Ton na Instagramie nadają celebryci, na świecie i w Polsce największymi zasięgami cieszą się znani sportowcy (czasem wraz z rodzinami) jak m.in. Anna i Robert Lewandowscy, aktorki, modelki i „ludzie znani z tego, że są znani z mediów społecznościowych”, czyli influencerzy...
Wspaniały wygląd, piękne i zdrowe ciało (osiągane często dzięki programom graficznym), drogie samochody, ubrania i gadżety elektroniczne stają się wzorem ideału dla „przyjaciół” z Instagrama.
Autorka przytacza niepokojące dane z artykułu „Niebezpieczny eksperyment na nastoletnich dziewczętach” psychologa społecznego, profesora Jonathana Haidta. Uważa on, że Instagram wydatnie przyczynia się do pogorszenia zdrowia psychicznego nastolatek. Była pracownica firmy ujawniła wyniki wewnętrznych badań wskazujących, że 66% nastoletnich użytkowniczek doświadcza „negatywnych porównań społecznych”, a 13% - myśli samobójczych. Profesor ukazuje też zbieżność między upowszechnieniem się tej platformy wśród nastolatków, a wzrostem częstości zachorowań na depresję i samookaleczeń w tej grupie. Jego zdaniem Instagram poddaje wygląd fizyczny użytkowniczek, który i tak przysparzał im typowych dla okresu dorastania trosk, twardym wskaźnikom liczby polubień i obserwujących. Te wskaźniki zaś stają się wyznacznikiem samooceny, jak również miarą dostosowania do grupy rówieśniczej.
Paradoksalnie, acz sensownie brzmią tu słowa: „W tym kontekście być może należy się cieszyć z rosnącej popularności TikToka wśród najmłodszych nastolatków, który oferuje użytkownikom bardziej złożone formy autoprezentacji i kładzie mniejszy nacisk na perfekcyjny, dopracowany wizerunek”.
Artykuł polecam rodzicom i pedagogom (oczywiście o ile oderwą się od Facebooka, oby nie od Instagrama!).
JA
