PEDAGOGICZNA
BIBLIOTEKA WOJEWÓDZKA

Darmowe książki w języku ukraińskim w polskich bibliotekach / Małgorzata Ficoń // Biblioteka w Szkole. - 2022, nr 10, s. 32-35.

 

Szanowni Czytelnicy, tym razem zapraszam do lektury październikowego wydania czasopisma „Biblioteka w Szkole”. Polecam artykuł, który szczególnie może zainteresować nauczycieli i bibliotekarzy, a dotyczy sposobu pozyskiwania literatury dziecięcej w języku ukraińskim.
Autorka Małgorzata Ficoń prezentuje informacje na temat bezpłatnego otrzymywania książek ukraińskojęzycznych przez biblioteki szkolne w ramach ogólnopolskich projektów i akcji.

Na półkach polskich bibliotek coraz częściej można zobaczyć książki w języku naszych sąsiadów zza wschodniej granicy. Jednak nie wszystkie książnice mogą sobie pozwolić na zakup tego typu zbiorów z powodu braku funduszy. Dlaczego warto pozyskiwać taką literaturę? Jakie druki docierają do ukraińskich dzieci przebywających w Polsce? W jaki sposób i od kogo można je darmowo otrzymać? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w proponowanym przez mnie artykule. 

W sytuacji toczącej się wojny literatura w języku ukraińskim łączy w sobie funkcję terapeutyczną, zawartą nie tylko w treści, ale i w języku, z funkcją rozrywkową i edukacyjną. Przebywający w Polsce Ukraińcy (szczególnie dzieci i młodzież) potrzebują wsparcia i oderwania myśli od spraw wojennych, a namiastką normalności może być dla nich książka. Jak zatem pozyskać ukraińskojęzyczne publikacje? Jedną z propozycji jest projekt dla szkolnych bibliotek „Książka Chroni” Fundacji Powszechnego Czytania. Fundacja dystrybuuje publikacje dla szkół wraz z Wydawnictwem Nowa Era. Po szczegóły odsyłam do artykułu i na stronę Fundacji Powszechnego Czytania, gdzie znajdują się ciekawe materiały edukacyjne w języku ukraińskim. Interesujące akcje i projekty prowadzi Fundacja Metropolia Dzieci oraz Instytut Książki, dlatego warto śledzić strony internetowe organizacji oraz fanpage na Facebooku.

Bardzo aktywnie pomaga ukraińskim dzieciom także Fundacja Świętego Mikołaja. Wśród wielu prowadzonych przez nią działań znalazły się też druk i dystrybucja ukraińskich książek. Polskie biblioteki mogą pozyskiwać darmowe egzemplarze książek ukraińskojęzycznych nie tylko od fundacji, ale także od wydawnictw. Warto też organizować zbiórki takich książek, po wcześniejszym ogłoszeniu akcji w mediach społecznościowych. Innym sposobem jest proponowanie czytelnikom darmowych e-booków i audiobooków w języku ukraińskim. Zestawienia takich publikacji są dostępne w sieci na stronach Mała Ka(f)ka i Lustro Biblioteki. Zachęcam także do korzystania ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie, proponujemy ukraińskojęzyczne książki dla dzieci i młodzieży ! 

Czytelników zainteresowanych tematem pozyskiwania ukraińskich publikacji odsyłam do lektury czasopisma „Biblioteka w Szkole”!

MSz

 

Myślenie wizualne w praktyce - jak krok po kroku uczyć tworzenia notatek wizualnych? / Joanna Krzemińska // Polonistyka. - 2022, nr 5, s. 12-14.

 

Artykuł Joanny Krzemińskiej podpowiada jak wykorzystać elementy graficzne do ułatwienia/przyspieszenia procesu zapamiętywania treści podczas uczenia się. Rzecz dotyczy raczej nauki własnej niż tworzenia notatek np. podczas lekcji czy wykładu. Przydać się może także podczas zajęć podsumowujących jakąś partię przerobionego materiału czy lekcji powtórkowych przed sprawdzianem.

Autorka przywołuje teorię podwójnego kodowania Allana Paivio, która mówi o przyswajaniu tekstu na dwóch poziomach - słownym i obrazowym. Połączenie informacji werbalnych z wizualnymi wzmacnia przekaz informacyjny i ułatwia zrozumienie. Dodatkowo pobudzenie jednego z systemów (np. wizualnego) powoduje reakcję drugiego (np. werbalnego). Podwójny sposób kodowania sprzyja rozumieniu, zapamiętywaniu i przywoływaniu treści. Dzieje się tak wtedy, kiedy tekst i obrazy współgrają, tworząc jednoznaczne skojarzenia.

W tekście Joanny Krzemińskiej znajdziemy kilka interesujących pomysłów i przykładów jak nauczyć i zachęcić uczniów do korzystania z notatek wizualnych ("rysnotka", "sketchnotka"). Autorka przekonuje, że każdy - niezależnie od zdolności plastycznych - jest w stanie posługiwać się systemem elementów rysunkowych w procesie uczenia się, syntetyzowania zdobytej wiedzy. Proponuje wykorzystanie łatwych w wykonaniu elementów, np. ramek, chmurek dialogowych, punktorów, kształtów i wielkości liter, prostych i schematycznych rysunków. Na koniec prezentuje przykład wybranego hasła encyklopedycznego (model komunikacji językowej Romana Jakobsona) i jego rysunkową interpretację - warto zobaczyć wersję autorki zamieszczoną w omawianym artykule.

Korzystanie z notatek wizualnych może być wstępem do wprowadzenia bardziej wymagającej formy jaką jest mapa myśli. I tu chcę zwrócić uwagę na ofertę zamieszczoną na naszej bibliotecznej platformie e-learningowej.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem i wypróbowania narzędzi tradycyjnych (kartka i ołówek) oraz internetowych do zwiększenia efektywności uczenia się/nauczania.

MŚ

 

Nie każdy rodzi się mistrzem - jak reagować w sytuacji, gdy uczeń spełnia sportowe ambicje rodziców? / Tomasz Marchel // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. - 2022, nr 5, s. 33-36.

 

• Sukcesy sportowe naszych mistrzów, szeroko nagłaśniane w mediach, mają wielki zasięg społeczny. Uczniowie wpatrzeni w gwiazdy takie jak Iga Świątek czy Robert Lewandowski, chcąc być tacy jak oni, zarażają się pasją do uprawiania tenisa lub piłki nożnej.

• Sukcesy sportowe naszych mistrzów, szeroko nagłaśniane w mediach, mają wielki zasięg społeczny. Rodzice wpatrzeni w gwiazdy takie jak Iga Świątek czy Robert Lewandowski, wspominając swoje niespełnione z różnych powodów ambicje sportowe, chcą, by ich dzieci nabrały pasji do uprawiania sportu i osiągnęły wielkie wyniki.

• Sukcesy finansowe naszych sportowych mistrzów, szeroko nagłaśniane w mediach, mają wielki zasięg społeczny. Rodzice wpatrzeni w gwiazdy takie jak Iga Świątek czy Robert Lewandowski chcą, by ich dzieci były takie jak oni, zarażają je (często wbrew ich woli i predyspozycjom) swoją pasją do uprawiania przez nie tenisa lub piłki nożnej. Tu celem ma być sława i wielki majątek.

Z takimi postawami (uczniów i rodziców) mają do czynienia nauczyciele wychowania fizycznego i trenerzy klubów sportowych. Pierwszy przypadek nie powinien sprawić kłopotu, tu dziecko ma własną motywację i albo wykaże zdolności i wytrwałość, albo gdy to tylko „słomiany ogień”, samo wyhamuje nadmierne ambicje. Jeśli zaś nauczyciel dostrzeże potencjał wart wykorzystania w innej dyscyplinie sportu, będzie mógł samodzielnie ukierunkować właściwą drogę podopiecznego.

Drugi i trzeci przypadek to o wiele trudniejsze zadania dla nauczyciela. Musi ocenić możliwości, poznać motywacje wychowanka i „dogadać się” z jego rodzicami.

Autor kładzie tu nacisk na wychowawcze i psychologiczne aspekty pracy nauczyciela. Nierzadko dziecko dla świętego spokoju lub chcąc uszczęśliwić rodziców, podejmuje aktywności zupełnie wbrew sobie, nie budzące w nim żadnych pozytywnych emocji i nie dające żadnej przyjemności. Rolą nauczyciela/trenera jest w takiej sytuacji uświadomienie tego dziecku, a przede wszystkim rodzicom, których postępowanie, na pozór pełne miłości i dbania o dobrą przyszłość potomka, toksycznie wpływa na jego stan psychofizyczny.

W artykule znajdziemy też wiele porad, jak rozsądnie prowadzić „karierę” młodego adepta, by dyscyplina, którą uprawia nie stała się wyłącznie uciążliwym kieratem wyrzeczeń, by mógł czerpać z niej radość, by poznał też i uodpornił się na gorycz porażki. A przede wszystkim - by nie przeciążyć młodego organizmu nadmiernym wysiłkiem, który mógłby przedwcześnie zakończyć przygodę ze sportem.

Jak widać, nauczyciel musi uważnie uczyć, szkolić i wychowywać nie tylko młodych ludzi, lecz często także ich rodziców o wybujałym ego, lub zadawnionych kompleksach.

Nauczyciele innych przedmiotów również spotykają na swej drodze dzieci, których rodzice uważają, że ich latorośl jest lub musi być najlepsza w danej dziedzinie. Treści zawarte w artykule mogą być przydatne i dla nich.

W końcu dobro dziecka jest rzeczą najwyższej wagi...

JA

 

Nowa matura, czyli jaka? : najistotniejsze zmiany na maturze od 2023 r. / Anna Pawlak // Matematyka. - 2022, nr 5, s. 5-7, 10.

 

Zmiany w formie matury w 2023 roku to nie lada wyzwanie dla wszystkich zainteresowanych. Zamieszczony w najnowszym numerze czasopisma „Matematyka” artykuł w bardzo przejrzystej formie zbiera najważniejsze zmiany dotyczące egzaminu maturalnego z matematyki w nadchodzącym roku kalendarzowym. Artykuł może być cenną pomocą dla nauczycieli, zwłaszcza, że autorka to doświadczona nauczycielka, pasjonatka matematyki, autorka zadań matematycznych, a przede wszystkim egzaminator maturalny.

Największe zmiany dotyczą poziomu podstawowego. Został on co do treści znacznie poszerzony o zagadnienia wcześniej zarezerwowane dla poziomu rozszerzonego. To wymagające zadanie i dla nauczyciela i dla ucznia, skutkujące koniecznością modyfikacji przygotowania do egzaminu maturalnego. Trudność może stanowić również nowy typ zadań, których na próżno szukać w szkolnych podręcznikach :-(
Kolejna modyfikacja w nowej formule egzaminacyjnej to układ zadań - niestety chaotyczny, uczeń jest zmuszony do dokonywania przeskoków myślowych, co dla większości przeciętnych matematycznie uczniów stanowi spory wysiłek intelektualny. Najistotniejsza zmiana na poziomie rozszerzonym to całkowita rezygnacja z zadań zamkniętych, tak więc uczeń ma do rozwiązania wyłącznie zadania otwarte, które pozwalają sprawdzić jego sposób rozumowania i rozwiązania problemu. To na pewno zmiana na plus. 🙂
Korzystna poprawka to również wydłużenie czasu przeznaczonego na egzamin maturalny, oraz bardziej czytelna i przemyślana karta wzorów matematycznych.
Wszelkie modernizacje prowadzone na „żywym organizmie” jakim jest szkoła niosą ze sobą często sporo obaw, niepewności. Niech odpowiedzią na nie będą słowa autorki:

Wspierajmy się nawzajem [...] Dzielmy się pomysłami. Wspólnie rozstrzygajmy wątpliwości. Inspirujmy się do działania. Bądźmy wsparciem i ostoją dla uczniów...

BM